تقویم موسیقی - درگذشت حسینعلی ملاح - 27 تیر ماه

در بندر گز متولد شد. یکی از فرزندان خدیجه افضل وزیری و نوه دختری بی‌بی‌خانم استرآبادی بنیان‌گذار اولین دبستان دخترانه و یکی از نخستین پیشگامان حقوق زنان ایران بود. پدر وی آقابزرگ ملاح از طوائف اصیل منطقه بندرگز از توابع استرآباد و از کارمندان عالی رتبه وزارت کشور بود. نویسنده، ملاح نیز از کودکی خودش به موسیقی و فراگیری آن عشق و علاقه یی خاص داشت و لحظه یی از آن دوری نمی‌جست به طوری که هر وقت فرصت به جای بازی گوشی و شیطنت که خاص دوران کودکی هر انسان است به موسیقی روی می‌آورد و صفحه‌هایی را روی گرامافون می‌گذاشت و مدت‌ها به آن گوش فرا می‌داد و مات و مبهوت مجذوب موسیقی می‌گردید. پدر و مادر وی مه می‌دیدند فرزندشان چنین علاقه یی به موسیقی از خود نشان می‌دهد، برای بیشتر به شوق در آوردن وی، هر روز هنگام صرف صبحانه و ناهار و شام، صفحات متعددی را از هنرمندان آن زمان روی گرامافون گذارده و به نغمات آن گوش می‌دادند تا کودکشان هم از آن بهره‌مند گردد. این وضع ادامه داشت تا این که وی به سن چهارده سالگی می‌رسد و از این زمان بود که پدرش برای او ویولونی تهیه می‌کند و او شروع به نواختن می‌کند. ملاح ابتدا نزد معلم نقاشی خود که از موسیقی هم بهره یی داشت تمرین را آغاز می‌نماید ولی چندی بعد نزد استادانی چون: ابوالحسن صبا، حسین یاحقی و کلنل وزیری رفته و به فراگیری علم موسیقی مشغول می‌گردد.

زمانی که استاد کلنل وزیری به ریاست مدرسه عالی موسیقی منصوب می‌گردد، ملاح به این مدرسه می‌رود و به طور مستمع آزاد ثبت نام می‌کند و در کلاس‌های این هنرستان شرکت می‌کند. در این هنگام که مدت هشت سال از نواختن و آشنایی وی با تار و سه تار و ویولون می گذشته، ابتدا نزد فروتن راد، تمرین و فراگیری ویولون، سپس آرمونی را نزد استاد روح‌الله خالقی می‌آموزد و سرانجام از مدرسه عالی موسیقی کشور، موفق به دریافت دیپلم موسیقی می‌گردد. حسینعلی ملاح هنرمندی بزرگ و با استعداد بود به طوری که ضمن تحصیلات عالیه در هنر موسیقی، در دانشکده کشاورزی کرج نیز مشغول تحصیل و از همین دانشکده در رشته کشاورزی نیز فارغ‌التحصیل گردید ولی به جای اینکه با آب و خاک و گل و گیاه سرو کار پیدا کند چون عاشق موسیقی بود با ویولون، سه تار، تار و نت و آهنگ دمساز گردید و خدمات شایانی به موسیقی کشور نمود و آثار بزرگی از خود در قسمت کتابت و تئوری موسیقی ایران از خود به جای نهاد که راه گشایی برای حال و نسل‌های آینده خواهد بود و شاید بتوان گفت بیش از هر نویسنده صاحب نامی در این راه گام برداشته و قلم زده که علاوه بر مطالب گوناگونی که در مجلات و روزنامه‌ها تحریر کرده باید از شرحی بر رساله موسیقی جامی، رساله موسیقی بهجت الروح، حافظ و موسیقی، تاریخ موسیقی ایران (جلد دوم)، سرکذشت کلنل وزیری، مشت زن، مونا و انا و دو اثر دیگر، انجمن دوستی و تفریح و چهار دختران فضل فروش و چهار نمایشنامه دیگر، زنده باد زندگی، فرهنگ سازها، ملکه ویکتوریا، و این اواخر، اثری بدیع و راهگشایی بزرگ به نام " پیوند موسیقی و شعر " که چاپ و منتشر گردید.

نقاشی از خود به جای نهاده که از جمله می‌توان از تصویرهای جالب و استثنایی کلنل وزیری و کمال الملک و غیره را نام برد، با تمام این ویژگی‌ها، حسنعلی ملاح مردی است بی حسینعلی ملاح، علاوه بر هنر موسیقی، با هنر نقاشی نیز آشنایی کامل دارد و آثار بزرگی در هنر تکبر، خوش برخورد و مهماندوست به طوری که در خانه اش همیشه به روی اهل موسیقی و علم و ادب باز بوده و هر کمکی که از وی به هنرآموزان موسیقی بر می آمده دریغ نمی ورزیده و چنین مردانی در کشورمان موجب پیشرفت موسیقی و علم و هنر است.

تالیفات : شرح زندگی غلامحسین درویش ، پیوند موسیقی و کلام ، تاریخ موسیقی ایران ، تاریخ موسیقی نظامی ، منوچهری دامغانی و موسیقی ، فرهنگ سازها ، شرح کامل صد غزل از حافظ ، مقالات بسیار در مجلات مختلف و دائرةالمعارف ایرانیکا .

ترجمه‌ها : زنده باد زندگی ، دختران فضل فروش ، مونا و انا ، آثار صوتی ، رقص ژاله ، رویای هستی .