ترانه های خاطره انگیز
نوای فارس-محمد غلامی پور: برخی مواقع آثار هنری خود را از زندگی مولفان خود جدا می کنند و در مسیر مستقلی جریان پیدا می کنند.این مسئله به خصوص در دنیای موسیقی و ترانه بیشتر از سایر هنرها نمود پیدا می کند.ترانه های بسیاری در دنیای موسیقی وجود دارند که توسط خوانندگان زیادی خوانده شده و نمی توان آنها را مربوط به حافظه تاریخی یک نسل دانست.این ترانه ها در نسل ها مختلف توسط خوانندگان مختلف بارها و بارها اجرا شده اند که به اصطلاح در دنیای موسیقی به آن کاور گفته می شود.یکی از این ترانه های کاور شده که بیش از شش دهه از زندگیش می گذرد و به خاطره نسل های زیادی راه پیدا کرده ترانه «اگه تو بری» است که برای اولین بار در (ژاک برل) خوانده شد و بعدها ورژن های بسیاری از این ترانه منتشر شد.Jacques Brelسال 1959 به زبان فرانسه توسط
این ترانه به عنوان یک استاندارد موسیقی پاپ شناخته می شود که کاور آن توسط چهره هایی مشهور همچون فرانک سیناترا،تام جونز و نیل دایاموند بر اهمیت آن می افزاید.
-سرگذشت ترانه «اگه تو بری»
«اگه تو بری» یک اقتباس انگلیسی با شعر رود مک کویین بر روی ترانه ی ژاک برل است که در سال 1966 یعنی هفت سال خوانده و در آلبوم دومش به نام «اگه تو بری» منتشر شد.damita joپس از اجرای این ترانه به زبان فرانسه توسط
اجرای ترانه «اگه تو بری» یک بخش از پروژه ای بزرگ تر از ترجمه آثار برل بود که توسط هنرمندان زیادی همچون گراتا کلر،دامیتا جو و... که بیشتر ترانه هایشان نوشته رود مک کوئین بود اجرا شد.آلبوم «اگه تو بری» دامیتا جو در سال 1966 توانست قرار گرفت.adult contemporary chart به موفقیت های خوبی دست یابد که بخشی از این موفقیت ها جایگاه دهم در لیست
و همچنین در لیست 100 آهنگ داغ بیلبورد،موفق شد جایگاه 68 را به خود اختصاص دهد.
اما تری جک یک نسخه دیگر از این ترانه را به صورت تک آهنگ در سال 1974 منتشر کرد که در لیست ای سی سی در جایگاه 29 و در لیست 100 آهنگ داغ بیلیور جایگاه 68 را به خود اختصاص داد و توانست در انگلیس به عنوان ترانه هشتم سال انتخاب شود.این ترانه ملودی پیچیده ای دارد که تا حدودی از موسیقی کلاسیک مشتق شده است و عبارت هایی از آهنگ «اگر تو بمانی» از به کار رفته است.Franz liszt
If you go awayترجمه ترانه –
اگر تو در این روز تابستانی ترکم کنی
با رفتنت حتماً خورشید هم از دست می رود
و تمام پرنده هایی که در آسمان تابستانی پرواز می کردند
وقتی که هنوز عشق ما تازه بود و قلبمان می تپید
وقتی که روز پر از طراوت بود و شب دراز
و ماه در آسمان ایستاد تا به آواز پرنده های شب خوان گوش دهد
اگر بروی...
اما تو اگر بمانی
برایت روزی خواهم ساخت که شبیه آن تا کنون نیامده است و نخواهد آمد
بادبان خورشید را هوا خواهیم داد و سوار بر قایق باران خواهیم راند
با درختان سخن خواهیم گفت و یاد را پرستش خواهیم کرد
اما اگر بروی
درک خواهم کرد
فقط به اندازه ای عشق برایم بگذار تا سرم را پر کند
اگر بروی،اگر بروی،اگر بروی...
اگر بروی که می دانم می روی
باید به دنیا بگویی که دیگر جریان نداشته باشد
تا دوباره برگردی
اگر بروی
عشق بدون تو به چه دردی می خورد
می توانم بهت بگویم وقتی پشت می کنی تا ترکم کنی
من به تدریج خواهم مرد تا یک سلام دیگر
اگر بروی،اگر بروی،اگر بروی
اما اگر بمانی برایت شبی خواهم ساخت که
تا کنون نیامده و نخواهد آمد
بر لبخند تو سوار خواهم شد و در لمس تو خواهم راند
من با چشم هایت حرف خواهم زد که
چقدر دوستشان دارم
اما اگر بروی،اگر بروی،اگر بروی...
اما اگر بروی
من گریه نخواهم کرد
چونکه خوبی از دنیا رفته است
و تنها بدرود مانده است
اگر بروی،اگر بروی،اگر بروی
اگر بروی که می دانم ناچاری
دیگر هیچ چیز قابل اعتمادی در دنیا باقی نمی ماند
به جز یک اتاق خالی پر از خالی
شبیه نگاه خالی که روی صورتت می بینم
و کاش سایه ای می شدم از سایه تو
تا در کنارت نگهم داری
اگر بروی...
خواهش می کنم نرو
نرو خواهش می کنم.
-درباره ترانه «اگر بروی»
این ترانه یک ترانه غمگین اما در عین حال امیدوار است که دورنمای عاشقی را نشان می دهد که به معشوق خود می گوید اگر برود چطور دلتنگ او خواهد شد.ترانه ای که با عبارات اغراق آمیز و واضح توصیف می شود(اگر بروی هیچ چیز قابل اعتماد در دنیا نمی ماند)...اما راوی قول می دهد اگر معشوق بماند خود را وقف او کند و لحظات خوبی را برایش بسازد(اگر بمانی برایت روزی خواهم ساخت که تا کنون نیامده است).بعضی از سطرها نشان می دهد راوی در حال صحبت با معشوقی ست که در آن لحظه دارد ترکش می کند یا قصد کرده ترکش کند.به عنوان مثال در سطر (اگر بروی که می دانم می روی) به وضوح مشخص است که برخلاف اعتراض های راوی،معشوق چاره ای جز ترک او ندارد.ترجمه انگلیسی ترانه مک کوئین یک امضای متفاوت از ترانه اصلی جاک برل است.نسخه انگلیسی این ترانه بر پایه تقابل اتفاق هایی ست که اگر برود یا بماند چه پیش خواهد آمد.در نسخه فرانسه خواننده به معشوقش التماس می کند که ترکش نکند و بیش از این موجب خواری وی نشود.هرچند ترانه مک کوئین یک پایان سانتی مانتال دارد اما تصویر آخر در نسخه فرانسوی به مراتب غم افزاتر است.(بزار سایه ای باشم از سایه تو/بزار سایه ای از دست های تو باشم و مثل سگت به دنبالت باشم).اما در مقابل در ترانه انگلیسی آمده است(کاش سایه ای باشم از سایه تو تا مرا در اطراف خود نگه داری)در نسخه انگلیسی یک قسمت جالب در نسخه اصلی حذف شده است که راوی از معشوق خواهش می کند یک ثانیه به رابطه آنها شانس بدهد.
-درباره ژاک برل
جاک برل در 8 آوریل 1929 در بلژیک به دنیا آمد.او یک خواننده،ترانه سرا و بازیگر بود که به ترانه ها و آهنگ های ادیبانه و متفکرانه شهرت داشت.و همچنین کارهای بسیاری در زمینه موسیقی تئاتر انجام داد که مربوط به آغاز فعالیت هنری اش در فرانسه و بلژیک می شود و بعد از آن بود که کارهایش به سراسر دنیا راه پیدا کرد.از او به عنوان« آقای تصانیف مدرن» نام برده می شود.هرچند وی اکثر ترانه هایش را در فرانسه ضبط کرده اما بیشترین تاثیر را بر ترانه سراها و خوانندگان انگلیسی زبان همچون دیوید بویی،آلکس هاروی،لئونارد کوهن،مارک آلموند و رود مک کوئین گذاشت واما در فرانسه برل بیشتر به عنوان یک بازیگر موفق شناخته می شود که در 10 فیلم ایفای نقش کرد و همچنین 2 فیلم کارگردانی کرد که یکی از آنها نامزد دریافت فستوال کن در سال 1973 شد.جاک برل بیش از 25 میلیون نسخه در سراسر دنیا فروخته است و از این حیث در لیست پرفروش ترین ها،رتبه سوم را در بین هنرمندان بلژیکی در طول تاریخ دارد.
-ورژن های کاور شده «اگه بری»
1960:باربارا دوست صمیمی برل اولین نفری بود که آهنگ اصلی را کاور کرد.
1964:مارلین دیتریچ برای اولین بار آهنگ های غیر فرانسوی اش را ضبط کرد که در این اجرا که در المپیای پاریس بود جاک برل با او به همکاری پرداخت و این ترانه هم اجرا شد.
1965:نینا سیمونه در آلبومش به نام «من تو را افسون می کنم» یک آهنگ فرانسوی خواند که «اگه بری» بود.
1967:داستی اسپرینگ فیلد در آلبومش به نام «قفل عشق» این ترانه را اجرا کرد.وقتی داستان زندگی داستی در سال 2000 به فیلم بدل شد،ترانه «اگه بری» در سکانس اوج داستان زندگی داستی بکار برده شد.داستی در این فیلم توسط بازیگر و خواننده ماری ویلسون به تصویر کشیده شد.
-در همان سال جک ج.نز این ترانه را برای آلبومش به نام «لیدی» ضبط کرد.همچنین کیم وستون هم در همان سال این آهنگ را در آلبومش به نام «برای اولین بار» خواند.اما ماجرای این ترانه در آن سال به همان جا ختم نشد و لانا نسترل هم آن را در آلبومش منتشر کرد.ترانه لانا سراسر انگلیسی بود اما از یک سطر ترانه فرانسوی در آن استفاده شد.
شرلی باسی هم یک کاور از این ترانه را در آلبومش به نام «دیده شده در چمن زار»منتشر کرد.همچنین باسی یک تک آهنگ در سال 1968 در ایتالیا منتشر شد که یک جایگزین به زبان ایتالیایی برای این ترانه بود.اتفاقاً مک کوئین بسیار شیفته این ترانه شد و در نامه ای به باسی نوشت:از این آهنگ بسیار لذت بردم و از تو تشکر می کنم.در سال 2002 نسخه او در فیلمی به نام «مرسی دکتر ری» استفاده شد.
1968:در این سال نوبت خواننده مشهور تام جونز بود که ورژن خود را از این ترانه اجرا کند.این ترانه در آلبوم جونز به نام «به خودت کمک کن» منتشر شد.
-براندا لی شخص دیگری بود که در این سال یک بار دیگر این ترانه را خواند.
-لیل لنفورد هم در آلبومش به نام «بیا به دنیای من» از این ترانه استفاده کرد و آن را کاور کرد.
-آنجلیا ماریا این ترانه را به زبان اسپانیایی برگرداند تا این ترانه به یک زبان دیگر هم در قالب یک آلبوم خوانده شود.
-در آن سال دوییت وست خواننده دیگری بود که نسخه ای دیگر از این ترانه را در آلبوم خود به نام «دل کنده از زندگی» ارائه داد.
1969:این بار نوبت فرانک سیناترا بود.حتی چهره مشهوری مثل سیناترا که ترانه هایش توسط افراد دیگر کاور می شوند نتوانست در مقابل این ترانه مقاومت کند و در این سال این ترانه را در آلبوم «راه من» کاور کردو به همراه ویولتا ویلیانو آن را خواند.
-اسکات واکر در آن سال در آلبوم«اسکات 3» یک بار دیگر آن را خواند.
1971:نیل دایموند در آلبوم «سنگ ها» این ترانه را کاور کرد.
اما تعداد کاور این ترانه به حدی بالاست که نمی توان به همه آنها اشاره کرد تنها به طور مختصر به نام هایی اشاره می کنم که این ترانه را اجرا کردند.امیلینا تونی،مولکو،پاتریشیا کاس،ویواین هد،کندی لاپر،شرلی هار،مدونا،لسلی گرت،جولیا کریسمس،پیتر مورفی،هولی کول و... این ترانه را کاور کردند.اما به مشهورترین نسخه های این ترانه می توان به اجرای داستی اسپرینگ فیلد،تری جکس،باربارا استرسناد،نیل دایموند،فرانک سیناترا و نانا موسکوری اشاره کرد.
منبع : اختصاصی نوای فارس