نوای فارس – علیرضا کاظم زاده:محسن یگانه خواننده مولفی است. اصرار بسیاری به استفاده از ترانه های خودش دارد و در کارنامه ی کاری اش بجز سه قطعه (خیال تو، نشانی، قسمتی از خیابونا) ، خود ترانه سُرای باقی قطعات است. بارها در مصاحبه هایش اعلام کرده که استفاده از ترانه های خودش تنها به این دلیل است که برایش مقدور نیست برای ترانه سُرای دیگری توضیح دهد که چه ترانه ای می خواهد و دنبال چه حس و حالی می گردد.
به شخصه مخالف استفاده ی یک خواننده با یک ترانه سُرا در تمام قطعات یک آلبوم هستم. همانگونه که مخالف سپردن تمام تنظیم های یک آلبوم به یک تنظیم کننده هستم. طبیعتا استفاده صرف از یک ترانه سرا و یا یک تنظیم کننده آلبوم را به ورطه تکرار می اندازد . به عنوان مثال محسن یگانه می توانست از 13 قطعه ی آلبوم ترانه ی نیمی از قطعات را از سروده های خودش انتخاب کند و باقی ترانه ها را به دیگران بسپارد و وسواس کافی را در انتخاب ترانه ها به کار گیرد.
قصد دارم مروری گذرا بر ترانه های آلبوم «نگاه من» داشته باشم؛ پس با ما همراه شوید با تحلیل ترانه های 13 قطعه ی آخرین دستپخت محسن یگانه.
1.دنبالش میرم
بیت ویژه : توو امواج نگاه اون پاهام هر جا بره میرن / مثه کشتی که هی موجا واسش تصمیم می گیرن
نگاه مثبت : ترانه ی این قطعه مناسب یک قطعه ی الکترونیک است. عاشقی که در وصف معشوقش می خواند و او را ستایش می کند. عاشقی که درد هجران کشیده و دلواپس معشوقش است.محسن یگانه در ترانه ی قطعه ی سرآلبومی اش مانند اغلب ترانه هایش رک و راست حرف می زند و مخاطب برای درک ترانه به مشکل بر نمی خورد.
نگاه منفی : به این دو بیت توجه کنید: وقتی که پیشم نیست و ازم دوره / دلواپسش بودن کار منه / اونی که دلواپسش میشم هر جا هست / حتی وقتی که کنار منه . در کمال تعجب سه مصرع از این چهار مصرع اضافه هستند و حذفشان تغییری در معنا ایجاد نمی کند! آیا مصراع «اونی که دلواپسش میشم هر جا هست» به تنهایی مفهموم دو بیت بالا را نمی رساند؟؟؟
2.چقدر دیر
بیت ویژه : زنده بودم به هوای تو که یک روزی توو آغوشت بمیرم / جای خالیمو توو آغوشت چقدر دیر اومدم که پس بگیرم
نگاه مثبت : ترانه ی این کار یکی از ترانه های اسلو امضا دار محسن یگانه محسوب می شود. ترجیع بند این ترانه قبل از انتشار آلبوم "حباب" پخش شد و هواداران این خواننده حدود سه سال منتظر شنیدن این ترانه بودند.
نگاه منفی : به بیتی که در بالا اشاره کردم توجه کنید؛ ترکیب «یک روزی»دارای هجو است. «یک روز» یا «روزی»شکل درست این ترکیب محسوب می شوند و در ترانه های محسن یگانه از این دست موارد جزئی قبلا نیز دیده شده است.
در قسمتی دیگر از این ترانه داریم : «تقصیر من بوده اگه سر دوراهی دیدمت» ... کلمه ی «دوراهی» در این مصراع کمکی به معنای ترانه نمی کند و تنها دلیل استفاده ی محسن یگانه از این کلمه تداعی کردن قطعه ی «دوراهی» از آلبوم «رگ خواب» در ذهن مخاطب است و اینکه مخاطب متوجه شود این ترانه به نوعی ادامه ی آن ترانه به حساب می آید. روشی که البته جذاب به نظر می رسد شرط آنکه کلمه در جای مناسب به کار گرفته شود.
3.دیوار
قسمت طلایی : توو این اتاق تنگ و دلگیرم / تا باقی عمرم یه جور سر شه / من از خودم فاصله می گیرم / دیوار هی نزدیکتر میشه / می خندم و دردامو می شمارم / تلخه ولی شاید دلم واشه / وقتی برای غصه هام جا نیس / دیوارو هل میدم غمام جا شه
نگاه مثبت : من این ترانه را به عنوان ترانه ی طلایی آلبوم انتخاب میکنم. یک ترانه ی داستانی با موضوعی جدید که خط روایتی جدید و موضوع جالبی دارد. یکی از ترفندهای جالب محسن یگانه در وکال این قطعه عوض کردن جای دو بیت اینتروی آلبوم در پارت پایانی قطعه است که شاید در دفعات ابتدایی شنیدن آلبوم، شنونده متوجه این موضوع نشود.
نگاه منفی : برایم سوال است که وقتی رابطه ی دونفر و خاطراتشان به کوه و سنگ تشبیه می شود چگونه می شود بین آنها «اون همه احساس» وجود داشته باشد ؟ «ما کوه بودیم روبروی هم خاطره مون از هم یه مشت سنگه ... از اون همه احساس بین ما چیزی به جز عادت نمی مونه» ...
4.نه
بیت ویژه : سرت گرم بود زندگیمو سوزوند / دلت سرد شد زندگیم یخ کرد
نگاه مثبت : یک ترانه با سبکی جدید در فضای کاری محسن یگانه. به دور از آرایه های ادبی پیچیده و با استفاده از کلمات بعضا محاوره ای مثل "قبلنات".
نگاه منفی : فقط دو سوال برایم پس از شنیدن و خواندن چند باره ی این ترانه برایم پیش آمد. اول اینکه آیا شمرده خداحافظی کردن نشان دهنده ی آخرین خداحافظی است؟؟؟ و دوم اینکه مگر نه این است که مقصد «راه بی نشون» مشخص نیست؟ پس چطور می توانیم به کسی بگوییم به «راه بی نشون» برو و کمی بعد به وی آدرس دهیم و بگوییم "برگرد توو خاطره هامون"؟؟؟
5.درکم کن
بیت ویژه : نه میشه دست کشید ازت نه میشه دل برید ازت / نه میشه پنهونش کنم این حس عاشق بودنو
نگاه مثبت : یک ترانه ی محاوره ای، عام پسند و محاوره ای با قابلیت هیت شدن بالا. ترانه ای در قواره های «هوایی شدی». ترانه ی این قطعه از آن دست ترانه هایی است که ورد زبان می شود و صدایش از کوچه و خیابان به گوش می رسد. محسن یگانه نشان داده در سرودن این دست ترانه ها توانایی خاصی دارد.
نگاه منفی : تضاد مشهودی در این دو بخش مشاهده می شود: «تا کجا می خوای به این فاصله مجبورم کنی» ... «از پیشم نرو»؛ اگر منظور از «فاصله» فاصله ی دلی باشد که هیچ؛ اما اگر منظور ترانه سرا فاصله ی مکانی باشد، سوالی که پیش می آید این است چگونه می شود عاشق و معشوق از هم دور باشند و عاشق از معشوقش بخواهد که وی را ترک نکند و از پیشش نرود؟!
6.خاطره بازی
قسمت ویژه: دلخوشیم یه ابر تیره ست که هوای منو داره / آخه از سیاه ترین ابر بهترین بارون می باره / بی تو تکلیف من اینه مشقای خاطره بازی / باقی عمری که باید با من و خوبش بسازی
نگاه مثبت : یکی از ترانه های صاف و ساده و دلنشین آلبوم بدون شک ترانه ی همین قطعه است. ترانه از زبان حال عاشقی وامانده است که احساس گناه آزارش می دهد و در فراق یار با وی سخن می گوید. یکی از سه انتخاب بنده هم بین قطعات آلبوم و هم بین ترانه های آلبوم همین قطعه می باشد.
7.جاده
بیت طلایی : حالا که رسیدی به مقصد بگو / که من رد شدم توی یک حادثه / رسیدن به تو آرزوی منه / کی به آرزوهای من میرسه
نگاه مثبت : یک ترانه از زبان همان عاشقی که ترانه ی «خاطره بازی» هم زبان حال اوست. عاشقی که دلیل تنها شدنش را در همرنگ شدن بیش از اندازه با معشوقش می داند. بهترین ترانه ی آلبوم در کنار «دیوار» و «خاطره بازی» ترانه ی همین قطعه است.
8.توو فکر میرم
بیت طلایی : دوره می کنم سکوت کهنه مو با صدای تو / دنیای من خلاصه میشه توی عکسای تو
نگاه مثبت : آرام ترین بخش آلبوم همین قطعه به حساب می آید. یک قطعه ی آرام با تنظیم اشکان آبرون که حس و حال خوبی دارد.
نگاه منفی : در دو سه بخش ترانه پارادوکس به چشم می خورد. به این دو بخش ترانه توجه کنید: «دنیای من خلاصه میشه توی عکسای تو»... «اشک توو چشام بود یه عکس مبهم از تو توی یادمه». سوالی که پیش می آید اینجاست که اگر عکسهایی از معشوق در اختیار عاشق است پس چگونه فقط یک عکس مبهم از وی در خاطرات عاشق نقش بسته است؟؟؟
در بخش دیگری از ترانه داریم: «بعیده بعد تو کسی منو به خاطر خودم بخواد» ... «کاش یک دفعه خودت رو می گذاشتی جای من» . اگر معشوق آنقدر به عاشق علاقه داشته است که وی می گوید بعید است بعد از او کسی پیدا شود که وی را به خاطر خودش دوست داشته باشد، چگونه چنین معشوقی می تواند خودش را جای عاشق نگذارد و وی را ترک کند؟؟؟
9.نگاه
بیت ویژه : برق نگاهش انعکاس نور خورشید روی آبه / دنیام تاریکه وقتی چشماشو می بنده که بخوابه
نگاه مثبت : دلی ترین ترانه ی آلبوم «نگاه من» که اسم آلبوم هم نشات گرفته از همین قطعه است. ترانه ای که محسن یگانه در وصف دختر کوچکش سروده و خوانده است. ترانه با زبان عامیانه سروده شده است و محسن یگانه سعی کرده حال و هوایش را بدون استفاده از ترکیب ها و عبارات پیچیده بیان کند.
نگاه منفی : در بخشی از ترانه داریم که: «ستاره های آسمون مثه دونه های برف / میشینن دور و برت ساکت و بدون حرف» و در بخشی دیگر داریم :«اگه دست من بود به آسمون می گفتم / که ستاره هاشو دور سرت بریزه» . فکر می کنم شما هم متوجه منظورم شده باشید. اگر ستاره های آسمان اطراف کسی نشسته باشند دیگر نیازی به پا در میانی برای ریخته شدن ستاره های آسمان نیست!
10.دلکم
بیت طلایی : چقد خاطر اون عزیزه که من با اینکه هنوزم ازش دلخورم / اون اسمم رو یادش نمیاد و من هنوزم رو اسمش قسم می خورم
نگاه مثبت : قطعه ای که علی ثابت قبل از انتشار آلبوم از آن با عنوان «قطعه ی دشتی» یاد کرد و هواداران منتظر اتفاق خاصی در این قطعه ی آلبوم بودند. تحریرهای محسن یگانه در این قطعه را قبلا از وی ندیده بودیم و سبک کلی آهنگ سبک جدیدی در کارنامه کاری محسن یگانه به حساب می آید. مانند تعداد زیادی از ترانه های این آلبوم زبان حال عاشق درمانده ایست که تنها مانده است و دنبال راهی برای تحمل درد تنهایی است.
11.دلسرد
بیت طلایی : با اینکه هر شب تا سحر از غصه خوابم نمی بره / شبای غمگین لااقل تحملش آسونتره
نگاه مثبت : یک ترانه ی اول شخص که این بار از تنهایی گله ای ندارد و تحمل تنهایی را از بودن کنار معشوق بی وفایش آسان تر و راحت تر می داند. ترجیع بند ترانه ملودی زیبا و دلنشینی دارد. پارت پایانی قطعه و «تنهایی»هایی که پایان هر بیت خوانده می شود یکی از بخش های زیبای این قطعه به حساب می آید.
12.انتظار
قسمت ویژه : پر و بال هر دومون زخمه / اینجوری به هیچ جا به هیچ جا نمیشه رسید
این قطعه به عنوان مقدمه ی قطعه ی پایانی آلبوم معرفی شده است. پارت ابتدایی این قطعه به صورت دکلمه اجرا شده است و متن ساده و روانی دارد.
نگاه منفی : به شخصه معتقدم قطعه ی «پرنده» در کارنامه کاری محسن یگانه آنقدرها قطعه ی ویژه ای نیست که این خواننده تصمیم بگیرد برایش مقدمه در آلبوم قرار دهد.
13.پرنده
بیت ویژه : منو اینجوری به خاطرت بسپُر یه پرنده که غصه تو می خورد / یه پرنده که منتظر نشست و نشست یه پرنده که کنج لونه ش مُرد
نگاه مثبت : ترانه ی این قطعه تکرار نمی شود و محسن یگانه در یک پارت آن را می خواند و تمام.
نگاه منفی : آخرین قطعه ی آلبوم قطعه ی ویژه ای نیست. نه ملودی خاصی دارد و نه ترانه ی آن ویژه است. در مقایسه با قطعه ی پایانی آلبوم «حباب» این آهنگ چندین گام به عقب برداشته است.
در مجموع می توان به ترانه های آلبوم حباب نمره ی قبولی داد هر چند به شخصه معتقدم محسن یگانه «باید» در کنار ترانه های خودش از ترانه های دیگران هم استفاده کند تا وارد چرخه ی تکرار نشود و بتواند سالها در عرصه موسیقی پاپ باقی بماند. همانطور که اشاره کردم «دیوار»، «جاده» و «خاطره بازی» به ترتیب بهترین ترانه های آلبوم از دید بنده هستند.
منبع : اختصاصی نوای فارس