نوای فارس-لی لا رضایی:محسن چاوشی اهل گفت و گو نیست! کم حرف و بی حاشیه است و حرف زدن را وقتی لازم می داند که بخواهد قضیه ای را برای همه روشن کند. می گوید : تمام حرفهایم را در موسیقی ام می زنم و با شعرهایم با مردم حرف می زنم.
چاوشی را از سالهای دور می شناسم، از سالهایی که اولین قطعاتش را منتشر کرد. همان سالها هم اهل مصاحبه نبود. گاهی اگر حرفی برای گفتن داشت، به دور از تمام حواشی و دغدغه هایی که دوروبرش بود، بی تکلف ابایی از گفتنشان نداشت. وقتی مهرجویی به او پیشنهاد همکاری در فیلم سنتوری را داد، نمی پذیرفت! حتی برای مجاز شدن هم تلاش نمی کرد که اینها خود داستانی مفصل دارند و به خواسته خودش قرار شد تا در این باره ها خاطراتی نوشته و به مرور منتشر شوند.
او هم اکنون در آستانه انتشار جدیدترین آلبوم مجاز خود است و قرار است به محض اینکه این آلبوم شماره کتابخانه ملی خود را دریافت کرد، روانه بازار موسیقی اش کند. اما هنوز این امکان فراهم نشده است و چاوشی همچنان منتظر است تا در اولن فرصت ممکن این اتفاق بیافتد و با مخاطبانش همکلام شود.
وقتی با او قرار مصاحبه گذاشتم، تصمیم گرفتیم مصاحبه خارج از روال همیشگی باشد و از یکنواختی همیشگی به دور باشد تا حرفهای تازه ای از او به گوش هوادارانش برسد .
چاوشی ؛ خواننده ای رو به تکامل
او که راه بسیار سختی را تا کنون پشت سر گذاشته است و در این مسیر سخت، همواره سعی کرده جدید و تازه باشد و آنچه در حوزه موسیقی در پیرامونش اتفاق می افتد را به روز فرا گیرد. از اولین قطعات ساخته او تا آنچه امروز از وی می شنوید را اگر دنبال کنید، متوجه چنین مقوله رو به رشد در وی می شوید. او در پاسخ به اینکه محسن چاوشی اگر باز هم به گذشته بازگردد، همین مسیر طولانی را ادامه می دهد یا نه، می گوید: راهی که من از دیرباز پیموده ام، راه سختی است ولی هیچ وقت برای طی کردن آن تصمیم نگرفتم.
درست است زمانی من موقعیت الان را نداشته ام اما همین محسن چاوشی ای بودم که هستم و اگر باز هم به آن زمان برگردم، بازهم همین راه را دنبال می کنم و موسیقی را انتخاب می کنم. باز هم از روزمرگی فرار می کنم . هرگز دوست نداشته ام درگیر روزمرگی شوم. چون احساس می کنم اگر روزی این اتفاق بیافتد، به ورطه نابودی کشیده می شوم . برای جلوگیری از تکرار و دچار روزمرگی شدن، شدیدا کار می کنم و خیلی بیشتر از گذشته درگیر خلق کارهای جدید هستم . می خواهم حس های جدیدم را به کارهایم منتقل کنم . تمامی این حسها جدید هستند و موجب می شوند تا فرمت و شکل و ساختار کارهای جدیدم نیز متفاوت تر باشند .
اصولا نه من بلکه هر کسی در هر زمینه ای که فعالیت می کند نباید درگیر تکرار شود و در گذشته خود بماند. شاید وقتی پیش بیاید که به دلیلی به گذشته بازگردم اما در گذشته نمی مانم . چون امروز هم سهم من است . امروز هم متعلق به من است و حق ندارم برای دیروزی که داشته ام، امروزم را خراب کنم.
بازگشت به گذشته ؛هرگز
صحبتهای او حاکی از آن است که حاضر نیست به گذشته بازگردد و قرار هم نیست چنین کاری را بکند. چاوشی گذشته خود را به دور از امروزش قاب کرده است و به افق های جدید می اندیشد. این را در تک تک قطعاتی که از وی می شنویم ، می توان درک کرد. او نه اینکه از گذشته اش فرار کند بلکه به این دلیل که معتقد است هر تفکری مربوط به برهه زمانی خاص خوش است، دوست ندارد به گذشته بازگردد. در این باره بر این باور است که: خیلی چیزها توضیح دادنی نیست، مثل همین حس های جدید ! من چه جوری باید حس ام را توضیح بدهم؟ خوب نمی شود! من تمام این حس های تازه را در موسیقی می آورم و با موسیقی ام حرفهای جدید و حسهای جدیدم را می زنم. موسیقی می تواند دنیای درونی ام را به تصویر بکشد .آنجا که زبان در می ماند، موسیقی آغاز می شود؟
چاوشی برای جلوگیری از تکرار و دچار روزمرگی شدن، شدیدا کار می کند و خیلی بیشتر از گذشته درگیر خلق کارهای جدید است . خودش در این باره می گوید: هر جا که نمی توانم درباره خواسته ها، ایده ها و تفکراتم حرف بزنم، به موسیقی روی می آورم. موسیقی همدم دیرینه و دوست قدیمی من است که در کنار دیگر دوستانم همچنان در کنارم حضور دارد و از این حضور خوشحالم. خوشحالم که از اعتماد هم سواستفاده نکرده ایم و تا کنون با صداقت تمام من برای موسیقی و موسیقی برای من مانده است.
پرهیز از تکرار
وی که از تکرار پرهیز می کند، خلاقیت های جدید را به کار بسته و به کارهای جدیدتر روی آورده است. اظهارات او در این باره نیز جالب است: صرف کارکردن در فضای موسیقی ، در مورد من برای القای حسی که دارم کفایت می کند و نیاز به هیچ چیز دیگری ندارم. خیلی سعی کرده ام تا آلبوم پاروی بی قایق، اتفاق خوبی در عرصه موسیقی باشد و کسانی که موسیقی ام را دنبال می کنند، از شنیدن آن لذت ببرند. کسانی هم که من و موسیقی را متوجه نمی شوند ، بی رحمانه در برابرم نایستند و قضاوتم نکنند. عده ای هم هستند که متوجه می شوند که من در موسیقی خود دارم با آنها حرف می زنم و ارتباط برقرار می کنم. رمز برقراری این ارتباط این است که طی این همه سال سعی نکرده ام تکراری شوم و موسیقی تکراری به خورد مردم بدهم. طی این همه سال دائما در حال تحقیق و پژوهش بوده ام و مدام آزمون و خطا کرده ام و در اثر همین آزمون و خطا توانسته ام به موضوعات جدید پی ببرم. از این موضوعات جدید آنچه را که فکر می کردم متفاوت است، در قالب آلبوم و تک قطعه منتشر می کردم.
او از زمره خواننده ها که هیچ، از جمله انسانهایی است که دوست ندارد به تکرار برسد. او بر این عقیده است که خیلی چیزها توضیح دادنی نیست، مثل همین حس های جدید و می گوید: من چه جوری باید حس ام را توضیح بدهم؟ موسیقی می تواند دنیای درونی من را به تصویر بکشد .
پاروی بی قایق می آید
چاوشی خیلی سعی کرده تا آلبوم جدیدش با عنوان «پاروی بی قایق» اتفاق خوبی در عرصه موسیقی باشد . ولع هواداران او در انتظاری که برای شنیدن موسیقی های جدیدش دارند، نشات گرفته از این است که او نسبت به متفاوت بودن، بی خیال نیست . او اگر روال گذشته را در این آلبوم پیش بگیرد، قطعا باعث متفاوت بودن آن نیز خواهد شد. وی در این باره اظهار می کند: موضوعات جدید نتوانسته است در کلیاتم تاثیر بگذارد ، و من همچنان همان محسن چاوشی سابق ام. ضمن اینکه می توانم از ساختار و استایل همیشگی کارهایم دور شوم ، باید خودم را و سبک و سیاقم را و همین طور شکل خوانشم را حفظ کنم تا محسن چاوشی باقی بمانم.
با این همه، چنین موضوعاتی جدید نتوانسته است در کلیات حرفه ای و شغلی او تاثیر بگذارد ، و او همچنان همان محسن چاوشی سابق است . ضمن اینکه می توان از ساختار و استایل همیشگی کارهایش دور شود ، باید خود را و سبک و سیاقش را و همین طور شکل خوانشش را حفظ کند تا محشن چاوشی باقی بماند. خودش در این باره می گوید: مخاطبانم؛ این مدل چاوشی را دوست تر دارند. به همین دلیل مجبورم فضاهای متفاوت را تجربه کنم و اگر از این فضای متفاوت حرف می زنم فکر می کنم در «به رقص آ» و قطعه ای مثل« تهران که دریا نداره» چنین چیزی لحاظ شده است. سعی می کنم هیچ یک از قطعاتم شبیه به دیگری نباشد.
شعور مخاطب، مهم است
او بر این باور است : صرف ایجاد تفاوت نبود که برای میکس و مستر آلبومم سر از آلمان در آوردم بلکه فکر کردم در ایران علم مستر نداریم و این در حالی است که در خارج از ایران اين علم تدريس ميشود و به همین دلیل است که این بخش از موسیقی ها در آلبومهایشان علمی و استاندارد است. برای این میکس و مستر را در آلمان انجام دادم که شعور مخاطب برایم از اهمیت بالایی برخوردار است و دوست نداشتم مخاطبم موسیقی خوب نشنود. اما این بدان معنا نیست کسانی که در ایران میکس و مستر می کنند به شعور مخاطب خود بی توجه اند و یا هر کسی در خارج از ایران این کار را نکرده است، موفق نشده است! بلکه بر این باورم که ماها در مرحله آزمون و خطا کردن هستيم و هرچه بیشتر جلو ميرويم متوجه می شويم که در این زمینه در ایران هنوز به یک سطح استاندارد نرسیده ایم.
او که در هر آلبوم جدید حرفهایی برای گفتن دارد و این حرفهای همیشه جدید را درچارچوب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می زند و بارها به این موضوع اشاره کرده است، در عین حالی که در چارچوب ارشاد است، سعی می کند متفاوت نیز باشد . او می گوید: جدیدا ترانه سرایان جوانی را به تیم کاری اضافه کرده ام. یکی از حساسیت هایم همیشه شعر بوده و ترانه هایی را انتخاب می کنم که حرف دلم را بزنند. با ترانه سرایانی که با آنها همکاری می کنم درباره موضوعاتی که می خواهیم بر رویشان ترانه نوشته شود، با هم حرف می زنیم . بارها پیش آمده که که آنها شعر نوشته اند و من نپذیرفته ام! چون چیزی که می خوانم باید نزدیک به ، روحیات و تفکراتم باشد. این طور نیست که یک شاعر شعری برایم بیاورد و بگوید روی این ملودی بگذار و من هم به راحتی قبول کنم . این شکل همکاری خیلی مصنوعی می شود و مردم هم آن را قبول نمی کنند. اگر هم الان قبول می کنند به این دلیل است که واقعی هستند . به ترانه ای که می خوانم اعتقاد دارم و سعی می کنم دروغ تحویل مردم ندهم. به آنچه اعتقاد دارم می پردازم و جز این کار دیگری نمی کنم.
تفاوت های جدید در آلبوم جدید
محسن چاوشی ترجیح می دهد فعلا راجع به جزییات دیگر آلبوم جدیدش حرف نزند تا زمانی که آلبوم منتشر شود . او نمی خواهد توقع مردم را بالا ببرد، فقط سعی کرده آنچه که از نظرش درست است را انجام بدهد.
قطعا چاوشی به دلیل سلایقی که دارد، بعداز این نیز کارهای متفاوتی خواهد کرد. مثلا در آلبوم جدیدش بیشتر کارها را به شکل آکوستیک و همین طور ارکسترال اجرا کرده است. به جای اینکه وقتش را تلف کند، موسیقی را دنبال می کند و در این زمینه تحقیق و تلاش می کند، چه در زمینه ترانه، چه ملودی و تنظیم و ... هیچ کس ، هیچ وقت نمی توانداو را بی کار ببیند. از زندگی شخصی اش می زنم تا به موسیقی ام برسد .
اوهمیشه کارهای متفاوتی انجام می دهد و به جای اینکه وقتش راتلف کند موسیقی را دنبال می کند. در این باره می گوید: بعداز این نیز کارهای متفاوتی خواهم کرد . همواره تحقیق و تلاش می کنم چه در زمینه ترانه، چه ملودی و تنظیم و ... هیچ کس ، هیچ وقت نمی تواند من را بی کار ببیند. از زندگی شخصی ام می زنم تا به موسیقی ام برسم . هیچ وقت خارج از استودیو نیستم و خیلی کم پیش می آید جایی بروم که در آن موسیقی نباشد. بیشتر به دنبال تحقیق بیشتر برای هر چه بهتر شدن کیفیت ترانه ها، ملودی ها وتنظیم های کارهایم هستم. سعی می کنم هر روز چیزی به کارنامه ام اضافه کنم.
کسی قابل اعتماد نیست
چاوشی به هر کسی در زمینه همکاری اعتماد نمی کند و همیشه کارهایش راشخصا انجام می دهد. چون بر این عقیده است:هر کسی فضای ذهنی و ایدئولوژی مختص خود را دارد ، خیلی سخت است که دونفر در هر زمینه ای مثل هم فکر کنند، . سخت اتفاق می افتد که دونفر همدیگر را به لحاظ سلیقه هنری درک کنند. بنابراین نمی توانم سختی های کارم را با کسی قسمت کنم. چون در این زمینه قابل اعتمادتر از خودم کسی نیست. مجبورم برای اینکه حسی را انتقال بدهم، خودم تلاش کنم و وقت زیادی صرف این موضوع کنم.آلبوم جدیدم به لحاظ اینکه خیلی درگیر این تحقیقها و تلاش ها شد ، در انتشار با تاخیر مواجه شد و هنوز در مرحله صدور شماره کتابخانه ملی است.
بهروز صفاریان تنها دوست این روزهای من
شاید تنها کسی که حال این روزهای او را متوجه می شود بهروزصفاریان باشد. برای همین هم است که با او بیشتر از دیگران وقت می گذارد و کار می کند. این دو قبل از اینکه با هم کار کنند، با هم دوست خیلی صمیمی اند. این دوستی به چند سال پیش بر می گردد ولی هیچ وقت فرصت نشده بود با هم همکاری کنند. چاوشی درباره دوستی و همکاری با بهروز صفاریان می گوید: شاید تنها کسی که حال این روزهای من را متوجه می شود بهروز باشد. برای همین هم است که با او بیشتر از دیگران وقت می گذارم و کار می کنم. ما قبل از اینکه با هم کار کنیم، با هم دوست خیلی صمیمی هستیم. این دوستی به چند سال پیش بر می گردد ولی هیچ وقت فرصت نشده بود با هم همکاری کنیم. حتی طی دوستی که داشتیم هرگز فرصت نشده بود باهم راجع به ترانه و تنظیم و تکنیک در موسیقی حرف بزنیم. اما یک روز طی یک صحبت تلفنی که طبق عادت همیشگي مان بود، از من خواست تا با او به استودیو اش بروم . آنجا تازه شروع به صحبت کردیم و از خواسته های ذهنی امان در موسیقی حرف زدیم و به نکات مشترکی برخوردیم. فضایی که هر یک از ما کار می کنیم واقعا شبیه به یکدیگر نیست ولی قرار را بر این گذاشتیم که با هم همکاری کنیم. چون من بهروز صفاریان را استاد خودم می دانم و شدیدا به او و کارش، هوش و سلیقه اش در تنظیم اعتقاد دارم . من در فضای تکنیکال همیشه از او یاد می گیرم. تنظیم کارهای آلبوم بعدی ام را به او سپردم و او هم بدون هیچ چشمداشتی ، به راحتی هر آنچه در توان داشت و بلد بود را در اختیار من قرار داد.
این آدم به قدرى مناعت طبع دارد که تمام داشته هایش را بی چون و چرا در اختیار من قرار داد. یکی از خصلت هایی که موجب شد واقعا او را دوست داشته باشم و با او همکاری کنم، همین خصلت بود. بهروز خیلی فراتر از این چیزهایی است که همه فکر می کنند. اگر الان مدتی است که کاری نمی کند به این دلیل است که شديدا ایده آلیست است ولی به زودی اتفاقات خوبی برای او رقم خواهد خورد.
مردی برای تمام فصول
در گذشته خیلی از اتفاقات برای او افتاد و بسیاری از قطعاتش که هنوز به صورت ماکت بودند، به هر دلیلی منتشر شدند.
او گاهی تصمیم می گیرد آنها را بازسازی و تنظیم کند ولی چنی چیزی میسر نیست. می گوید: در گذشته خیلی اتفاقات برایم افتاد و بسیاری از قطعاتم که هنوز به صورت ماکت بودند، به هر دلیلی منتشر شدند. گاهی تصمیم می گیرم آنها را بازسازی و تنظیم کنم ولی بعد که فکر می کنم می بینم آن کارها عمر مفید خودشان را کرده اند و دیگری فایده ای ندارد این کار! این کارها اصالت خود را دارند و به هر حال متعلق به زمانی هستند که من اصلا در آمدی نداشتم که آنها را به یک تنظیم کننده خوب بسپارم تا سرو شکلی به آنها بدهد . با این حال خیلی از آنها بیرون آمدند و مجوز هم نداشتند اما شنیده شدند. الان دست و بالم باز است و برای همین این فکر به سرم زد که یکباره از انجام آن پشیمان می شوم. من همیشه سعی کرده ام، در آمدی که از موسیقی دارم را صرف خود موسیقی کنم و در خود این عرصه آن را خرج کنم. واقعا از ته قلبم هیچ وقت ارتزاق از این راه را دوست نداشته ام. اگر شغل دیگری داشتم هرگز از این راه امرار معاش نمی کردم ولی حال که اینگونه است، سعی می کنم، درآمدم را خرج خود موسیقی کنم.
کنسرت بی کنسرت، مساله این است
خیلی ها دوست دارند خواننده مورد علاقه اشان که لقب آقای خاص در ایران را با خود یدک می کشد، کنسرت بدهد و خیلی ها هم دوست ندارند او طلسم چند ساله اش را بشکند و روی سن برود. می گویند دست یافتنی می شود و این کار ابهتش را کم می کند.
چاوشی خود در این باره نظر جالبی دارد و می گوید:خیلی ها دوست دارند کنسرت بدهم و خیلی ها هم دوست ندارند من این کار را بکنم. نمی دانم چرا تعداد کسانی که دوست دارند کنسرت بدهم، بیشتر است؟
من فکر می کنم برای برگزاری کنسرت هنوز فرصت زیادی هست . ترجیح می دهم وقتم را صرف کارهای مهمتر و جدیدترم بکنم. چنین چیزی روحم را بیشتر راضی می کند . چون من تازه متوجه شده ام باید چه کارهایی در موسیقی انجام بدهم که تاکنون انجامشان نمی داده ام. من نمی خواهم آسیبی به کاری که می کنم برسد و برای اینکه بمانم نیازمند برنامه ریزی بلند مدتی هستم و دارم کم کم برنامه ریزی می کنم.
باید به چیزهای مهم در موسیقی فکر کرد
می گوید: الان در شرایطی هستیم که همه چیز ماشینی و مصرفی شده است و هیچ کس به اصل قضیه بها نمی دهد. همه می خواهند یک قطعه تولید کنند که سه ماه در بازار باشد و مصرف شود و تاریخ مصرفش تمام شود، همین! اما موسیقی این نیست . در موسیقی باید به چیزهای مهمتری فکر کرد که یکی از آنها ماندگاری است و برای ماندگاری باید متفکرانه کار کرد.
او بارها و بارها متذکر شده برای اینکه بتوانم خودش را حفظ کند، سعی می کند در وهله اول از کلامی استفاده کند که دچار زمان نشود تا 20 سال بعد هم اگر کسی آن را گوش کند، حرف روز را بشنود. او می گوید: من برای اینکه بتوانم خودم را حفظ کنم، سعی می کنم در وهله اول از کلامی استفاده کنم که دچار زمان نشود تا 20 سال بعد هم اگر کسی آن را گوش کند، حرف روز را بشنود. چنین چیزی سخت است ولی انتخابش کرده ام چون بر این باورم که حس انسانها هیچ وقت قدیمی نمی شود و تاریخ مصرف ندارد. تنها چیزی که به ماندگاری یک اثر کمک می کند، به نظر من کلام آن است. کلامی که زمان برایش تعیین نشود، همیشه با مردم حرف می زند و بعد حس است که هیچ وقت کهنه نمی شود. تنها موضوعی که از ازل تا ابد بوده و هنوز هم کهنه نشده، عشق است، عشق! و من سعی می کنم با عشقم این حس را زنده نگه دارم و برعکس!
منبع : اختصاصی نوای فارس