نوای فارس - لی لا رضایی: بهنام خدارحمی از فعالان عرصه موسیقی سنتی است که یکباره همه را شگفت زده کرد و سر از موسیقی پاپ در آورد. کسب تجربه در این زمینه موجب شد وی با دقت عمل و حوصله بیشتری به پاپ بپردازد ، به طوری که امروزه فعالیت او در عرصه پاپ شاید بیش از سنتی به چشم بخورد.
این آهنگساز تاکنون همکاری های چشمگیری با ایرج خواجه امیری، گلپا، علیرضا افتخاری، احسان خواجه امیری، مجید اخشابی و حمید خندان ، بهرام حصیری و .... داشته است.
هرچند او این روزهای خود را درگیر ضبط و ساخت و تنظیم کارهایی از جنس پاپ است و حتی برای این منظور از ایران خارج شده تا کارهایش را در ترکیه به ضبط برساند اما از موسیقی سنتی و ایرانی نیز غافل نشده است و در همکاری با هنرمندان این عرصه نیز ، کارهایی را آماده انتشار دارد. از میان فعالیت های پاپ وی می توان به آلبومی با صدای بهرام حصیری اشاره کرد که ساخت آن از مدتها پیش آغاز شده است.
*چرا با بهرام حصیری؟
چرا که نه؟ بهرام حصیری از معدود ایرانی خوانان خوش صدا هستند که با حفظ استایل خود، سالهاس سال است که فعالیت می کنند. در همکاری های اخیر ما و بخصوص در این آلبوم هر دو به موسیقی پاپ به شکل جدی تری وارد شده ایم. او در این آلبوم ، پاپ تر از قبل می خواند و من فکر می کنم چه خوب است که در این شرایط، چنین اتفاقی افتاد و توانمندی های ایشان در عرصه پاپ نمایان شد. چون بخش جدیدی از زندگی هنری ایشان به رویشان گشوده شد.
بهرام حصیری از خوانندگان مطرح و خوش صدای موسیقی ایرانی است وما به واسطه این همکاری دوجانبه ، به نوعی به موسیقی پاپ نزدیکتر شده ایم. در این آلبوم و در بخش ترانه با شایا گراوند همکاری داشته ایم . گاهی فکر می کنم چه خوب شد که بهرام حصیری به سمت موسیقی مردمی تر و پاپ تر کشیده شد چون توانست کارهای درخور و قابل توجهی در این زمینه از خود ارائه دهد.
يک كار جديد با استاد گلپا در دست انتشار دارم ، يک آلبوم بسيار زيبا از نوه مصطفي بايان با همخواني شقايق سيفي دارم ، یک كار باز سازي از اقاي ايرج در کنار چند آلبوم دیگر به زودی منتشر می شوند.
*چرا ترکیه را برای ضبط استودیویی کارهای پیش رو انتخاب کرده اید؟
مگر استودیوهای ایران قابلیت ضبط بالا ندارند که در همین جا نسبت به ضبط کارهایتان اقدام نمی کنید؟
من شخصا تعصبي نسبت به ضبط كارهای خودم ندارم و هر جا که بتوانم چه در ایران چه در خارج از ایران آنها را ضبط می کنم و اصلا برایم فرقی ندارد استودیو در کدام یک از کشورهاست . ولی اغلب چون خواننده ها خود تمایل به ضبط آلبومهایشان در کشورهای نزدیک به ایران همچون ترکیه و دبی و ... را دارند، من نیز به خواسته آنها برای ضبط کارهایشان سفر می کنم. کار اخیر را هم به دلیل اينكه خواننده مي‌خواست از نوازنده هاي هاي ترك استفاده كند، برای ضبطش به ترکیه آمدیم .
*کدام استودیوها به لحاظ امکانات و همین طور به لحاظ فنی و ضبط و .... در حد استانداردهای بین المللی فعالیت می کنند؟
من ضمن عذر خواهي ، نمي خوام در اين رابطه نظري بدهم. اجازه بدهید در این باره من نظری ندهم تا به کسی برنخورد که بعدها مجبور شوم از آنها عذرخواهی کنم. چون متاسفانه هر حرفی که زده شود، ممکن است به عده ای بربخورد.
یعنی استودیویی با استانداردهای مشخص یک استودیوی استاندارد در ایران نداریم؟ شما کارهایتان را کجا ضبط می کنید؟
چرا اتفاقا امروزه ، استودیوهای خوب در ایران زیاد است که برخی از آنها چیزی کم از استودیوهای خارج از کشور ندارند. به نظر من اكثر استوديوهايي كه مجوز ارشاد را دارند، نسبتا خوب هستند و کارهای با کیفیتی از آنها بیرون می آید. من كارهایم را دراستوديوي شخصي خودم ضبط مي‌كنم.
*در حالی امروزه همه برای ضبط آثار خود به استودیوهای خارج از ایران می روند که پیش از این کسی دغدغه چنین چیزی را نداشت؟ چه اتفاقی افتاده که همه به یک تصمیم جمعی رسیده اند؟
به شخصه فکر می کنم، کیفیت و بالابردن سطح کیفی آلبومها و استفاده از نوازندگان درجه یک و ... بهانه ای بیش نیست. روي آوردن به استوديوهاي بيرون از ايران بيشتر برای اسم و رسم و همین طور چشم و هم چشمي است نه كيفيت و مرغوبیت بهتر ! البته اين نظره شخصي من است و ممکن است کسان دیگر چنین نظری نداشته باشند و برعکس فکر کنند. ولی همانطور که گفتم وقتی چیزی مد می شود، دیگر نمی توان جلودار آن بود. البته ناگفته نماند که سالها پیش اگر کسی چنین کاری را می کرد و مدعی می شد که برای کیفیت بهتر دست به چنین کاری زده است، پذیرفته بود . چون واقعا هم ضبط ها از برخی از استودیوهای داخلی با کیفیت تر بودند اما امروزه اصلا چنین نیست.
*خوب وقتی شما با علم به این موضوع در همکاری با خوانندگان برای ضبط کارهایشان به خارج از ایران سفر می کنید در واقع دارید به چنین چیزی دامن می زنید.
راستش در این خصوص من بی تقصیرم! چون من فقط آهنگساز و تنظیم کننده ام و این خود خواننده است که در این باره تصمیم می گیرد. وقتی او دلش می خواهد دست به چنین کاری بزند من باید چه کارکنم؟ بالاخره هر کسی بهتر می داند دارد چه کار می کند!
من راه درست را معمولا به خواننده نشان می‌دهم ولي هيچ وقت نظر خودم را به كسي تحميل نمي‌كنم. چون اساسا بر این باورم که هر کسی آزاد است تا هر کاری را که دوست دارد و می تواند، انجام بدهد و کسی هم حق ندارد مانع آن شود. وقتی دم از آزادی عمل می زنیم باید میدان را برای آزادی عمل به افراد دور و برمان بدهیم نه اینکه آنها را از خواسته هایشان دور کنیم و مانع از کاری که دوست دارند انجام بدهند، بشویم!
*باتوجه به اینکه هم عرصه سنتی را تجربه کرده اید و هم عرصه پاپ را، عمده تفاوت این دو در چیست؟
موسيقي ايراني ، موسیقی ای است كه بعد از انقلاب روز به روز به فراموشی سپرده شد و موسيقي پاپ موسيقی ای است كه هر كسی به خودش اجازه می‌دهد به عنوان آهنگساز ، تنظيم كننده ، شاعر ، نوازنده ، خواننده و ... وارد آن شود و خودش را در بالاترين جايگاه بگذارد ،عرض اندام كند و لقب استاد بگیرد. یعنی این قدر این عرصه بی در و پیکر شده است که به راحتی می توان داخل آن شد و خود را جا زد ، فعالیت کرد و اتفاقا یک شبه هم سری توی سرها در آورد و مشهور شد.
*اصلا به عنوان کسی که اشرافتان بر روی موسیقی سنتی است، چرا سعی کردید به موسیقی پاپ بپردازید؟
تا به اینجای کار به این نتیجه رسیده ام که متاسفانه مخاطبان موسیقی ایرانی از موسیقی پاپ، بسیار کمتر است و البته این موسیقی بسیار پرخرج تر و پر هزینه تر از موسیقی پاپ است.
* آیا صرف جذب مخاطب و ایجاد هوادار شما را به این سمت و سو نکشانده است؟
قطعا این می تواند مهم ترین دلیلی باشد که هر کسی به جای هر موسیقی ای ، موسیقی پاپ را انتخاب می کند. چون موسیقی پاپ برای خیلی ها از جذابیت بیشتری برخوردار است و می تواند به جذب خیلی از مخاطبان بینجامد. در صورتی که امروزه می بینیم روز به روز از تعداد مخاطبان موسیقی سنتی کاسته می شود. اگر هم کسی بگوید نه اصلا چنین چیزی نیست، مطمئن باشید راست نگفته است. چون جذب مخاطب و دارا بودن قشر وسیعی از مردم که طرفدار موسیقی تو باشند، برای هر کسی لذت بخش است.
*استفاده از عوامل خارجی در آلبومی که قرار است در ایران منتشر شود و به دست علاقه مندان برسد،با سانسور مواجه نمی شود؟
معمولا استفاده از عوامل ممنوع الكار و ... که در ایران هستند، موفق به دریافت مجوز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نمی شود.
خیلی مواقع پیش آمده است که به جای اسم هنرمندان صاحب نام که تاکنون فعالیت های بسیاری داشته اند، نقطه چین گذاشته می شود. این تقریبا 50 درصد فروش کارها را تضمین می کند .تاکنون اتفاق نیفتاده که به دلیل وجود اسم نوازنده ای خارجی به کسی مجوز ندهند.
*شما عموما با طیف های مختلف از خوانندگان همکاری می کنید. این مساله باعث نمی شود در انتخابهایتان دچار مشکل شوید؟ منظورم این است که کارها شبیه به هم نمی شوند؟
اگر منظورتان این است که کارهای هر کسی را شبیه دیگری می سازم یا نه و اینکه همکاری با طیف های مختلف، در کارهایم تداخل ایجاد نمی کند، باید بگیوم خیر! چون حواسم جمع کارهایم است و سعی می کنم کمترین اشتباهی در آنها نداشته باشم. هیچ کاری هم برای دیگری کپی نمی کنم و هیچ کاری شبیه دیگری نمی شود.
من بر خلاف يك سري از دوستان هيج وقت كار آماده ندارم و هميشه با توجه به صداي خواننده ای که با او قرار همکاری دارم، برایش کار درست می کنم و خوشبختانه تا الان حتي يك كار شبيه به هم نداشته‌ام سو نخواهم داشت.
*به هر حال شما نیز باید از بین کسانی که به شما پیشنهاد همکاری می دهند، دست به انتخاب بزنید. ملاک عموم انتخاب های شما چیست؟
من روال انتخابم به این صورت است که اگر در وهله اول خواننده اولین مشخصه خواندن، یعنی صدای خوب را دارا باشد، با او همکاری می کنم و در غیر این صورت از همکاری با او امتناع می کنم. چون کسی که صدای خوب نداشته باشد اصلا نمی تواند بخواند و موسیقی را به خوبی درک کند. به هر حال نه من، بلکه هر کسی که به فکر فعالیت حرفه ای خود و تجربیاتی که سالها کسب کرده است، سعی می کند حداقل خودش را زیر سوال نبرد.
خوب اینجا ایران است و همه فکر می کنند از ته صدای خوبی برخوردار هستند.
خوشبختانه یا متاسفانه همین طور است و همه فکر می کنند از نیمچه صدای خوبی برخوردار هستند. شاید همین مساله است که موجب شده تعداد خوانندگانمان از شنوندگانمان بیشتر باشد. به جرات می گویم که روزی از راه می رسد که خواننده ها برای شنیدن کارهای خود دنبال یک شنونده هستند. من كاري ندارم كه اينجا ايران است يا جاي ديگر ، براي من شرط اول انجام كار دارا بودن صداي خوب برای خواننده است.
*نمی توان با چنین مقوله ای مقابله کرد و اجازه نداد هر کسی به راحتی نتواند وارد این عرصه شود؟
اگر می شد که امروزه این قدر این عرصه، اینگونه نبود ! ضمن اینکه همه باید بتوانند بخوانند اما تحت آموزش و با مدیریت بسیار خوب که نه به خودشان لطمه ای بزنند، نه به مردم و نه به هنر این مرز و بوم! بي شك اين كار من نيست. اين وظيفه دست اندركاران در راس كار است که به راحتی می توانند با هر چیزی که درجهت خلاف جامعه و عرف آن درجریان است مقابله کنند.
*فکر می کنید موسیقی سنتی ایران از جایگاه مشخصی برخوردار است؟
بله از یک جايگاه گمشده! می دانید جایگاه گمشده یعنی چه؟ يعني آوازهاي حدود يك ساعت ايرج يا گلپا يا از اين قبيل اساتيد آنقدر جذاب و شيرين بود كه هنوز هم كه هنوز است وقتی آنها را می شنوی ، از شنیدنشان لذت می بری. مهمتر از آن این است که خیلی ها صدای این عزیزان را حفظ می کنند.
اميدوارم متوجه باشید كه حفظ كردن يه آواز يك ساعتي يعني چه ؟ آیا واقعا موسيقي ايراني امروزه هم همين‌قدر جذاب و شيرين است ؟ آیا می دانید كه يک تصنيف ٥ دقيقه اي را امروزه حتی نمي شود
گوش کرد چه برسد به حفظ کردن و زمزمه کردنش، از بس که ضعیف و بد ساخته می شوند!؟
*به نظر شما اين اسمش جايگاه گمشده نيست؟ آیا در جهان نیز شناخته شده ایم؟
بسیاری از استادان بزرگ ایران، این موسیقی را به جهانیان شناسانده اند امابه جز این استادان پیشکسوت کمتر کسی را می بینیم که کمکی در این زمینه به موسیقی کشورمان کرده باشد.
*موسیقی سنتی ایران این روزها حال و روز چندان خوبی ندارد. تصمیم ندارید این عرصه را ترک کنید و برای همیشه به پاپ و دگر سبک ها بپیوندید؟
متاسفانه به قدر وضعيت موسيقي خوب است كه من كلا تصميم دارم با آن خداحافظی کنم و فقط و فقط برای دل خودم کار کنم و همین!
* خیلی از سنتی کارهای کماکان مشغول این عرصه هستند و جای خود را به کسی نداده اند!
قرار نیست وقتی یک نفر از شاخه ای به شاخه دیگر می پرد، بقیه هم طوطی وار دنبال او بروند و همان راهی را بروند که او دارد می رود. هر کس از کاری که می کند قطعا هدفی دارد که آن هدف را والاترین اهداف می داند. انشالا خدا به آنها عمر طولانی بدهد که در این عرصه می مانند و این موسیقی را برای آیندگان مان حفظ می کنند.
* به جهانی شدن موسیقی سنتی بسیار خوشبینانه تر هستیم تا پاپ، چرا؟
چون موسیقی سنتی ایران، موسیقی ریشه داری است. این موسیقی ریشه در فرهنگ، آداب و رسوم تربیت مردم ایران دارد . برای همه جالب است که این موسیقی را بشناسند ولی متاسفانه موسیقی پاپ ایرانی امضای خودش را ندارد و نمی توان گفت موسیقی پاپی است که صرف مختص ایران است و با شنیدن آن در هر کجای دنیا به یاد ایران و موسیقی ایرانی بیفتند.
منبع : روزنامه صبا