نوای فارس- برنامه این هفته «ساعت 25» با پخش مصاحبه اختصاصی استاد فرهاد فخرالدینی با موضوع موسیقی فیلم و گفت و گو با مهمان برنامه امیر ارجینی با پرداختن به بحث «آسیب شناسی ترانه در موسیقی امروز» مهمان خانه های مخاطبان خود بود.
«ساعت 25» پنجشنبه شب یکم بهمن ماه با حضور امیر ارجینی شاعر و ترانه سرا به روی آنتن شبکه 5 سیما رفت. برنامه راس ساعت 00:30 بامداد جمعه با اجرای امیرحسین مدرس، مجری کارشناس برنامه شروع شد و آغازگر آن پخش مصاحبه اختصاصی با استاد فرهاد فخرالدینی بود که در این مصاحبه ایشان درخصوص موسیقی فیلم سخنانی ارزشمند را بیان کردند.
وی در ابتدای سخنان خود، اظهار کرد: کسی که موسیقی فیلم می نویسد باید در درجه اول آهنگساز باشد تا از علم آهنگسازی در ساخت موسیقی فیلم استفاده کند و همین طور از تجربه های آهنگسازی خود برای موسیقی فیلم... ما موسیقی فیلم را براساس تجربه ای که از آهنگسازی موسیقی فیلم داشتیم انجام می دهیم. ولی متاسفانه از سال های 77 به این سمت کارهای تخصصی که در زمینه موسیقی فیلم صورت می گرفت دیگر به دست متخصصین واقعی انجام نمی شد و طبیعی ست که کارها افت می کرد.
در «روزی روزگاری» براساس تک تک فریم ها موسیقی می نوشتم
این آهنگساز با اشاره به ساخت موسیقی «روزی روزگاری» بیان کرد: خوشحالم که چنین تجربه ای را در کارنامه کاری خود داشته ام، روزهایی که بر روی موسیقی این فیلم کار می کردم حتی حساب دونه دونه فریم ها را داشتم و برایم کاری کاملا لذت بخش بود چراکه یاد می گرفتم چه ارتباطی بین فریم ها و موسیقی ها وجود دارد و تلاش می کردم ببینم چطور هر چیزی باید سر جای خود قرار بگیرد.
فخرالدینی درباره فضای امروز کارها، عنوان کرد: خلاقیت امروز خیلی کم شده است و همه می خواهند بدانند دیگران چه کرده اند و همان را تقلید کنند در صورتی که در اطراف آدم پر از ایده و چیزهایی ست که می توان از آن ها الهام گرفت و کار جدید ساخت. امروز در کارها مهر و عشق کمتر شده است، ما سخت کوش بودیم و با عشق کار می کردیم چون این سخت کوشی با عشق بود ما را خسته نمی کرد. امروز دیگر آن توانایی را ندارم خاطرم هست 48 ساعت یعنی دو شبانه روز بدون اینکه چشم بر هم بگذارم در استودیو بیدار می ماندم و کار می کردم الان دیگر چنین نیرویی ندارم.
اطراف ما پر از ابزار و موتیف هایی ست که می گویند چکار کنیم
وی ادامه داد: یک مجسمه ساز وقتی یک سنگ را می بیند در دل آن اثر هنری را کشف می کند و اضافات آن را می تراشد در اطراف ما هم پر از ابزارها و موتیف هایی است که می گویند چکار می شود کرد. دانش خوب است، تکنیک هم خوبه ولی کافی نیست. یک آهنگساز با تکنیک و با خلاقیت می تواند پیش برود. البته عکس آن هم داشته ایم؛ افرادی که تکنیک ندارند و دانش هم نداشته اند ولی ملودی ای ساخته اند که ماندگار شده چراکه با عشق بوده است.
صحبت های این هنرمند، رهبر و مدیر هنری ارکستر موسیقی ملی ایران با پخش موسیقی فیلم «کیف انگلیسی» به پایان رسید. دیگر آثار ماندگار استاد فرهاد فخرالدینی چون موسیقی سریال «امام علی(ع)» و موسیقی فیلم «روزی روزگاری» نیز در لا به لای صحبت های این هنرمند به گوش مخاطبان شب زنده دار برنامه رسید.
مهمان این هفته؛ امیر ارجینی شاعر و ترانه سرا
نوبت رسید به بخش گپ و گفت با مهمان برنامه که این هفته «ساعت 25» میزبان امیر ارجینی شاعر و ترانه سرای کشورمان بود. پس از خوشامدگویی امیرحسین مدرس صحبت ها با پرداختن به موضوع «آسیب شناسی ترانه در موسیقی امروز» سر گرفت. ارجینی در ابتدا با اشاره به جایگاه غزل و نقش آن در ترانه سرایی، اظهار کرد: من اندازه خودم را در شعر نوشتن در غزل دیدم و سفت و سخت غزل را دنبال می کردم تا اینکه براساس یک اتفاق وارد دنیای ترانه شدم و آن اتفاق اشنا شدنم با محسن چاووشی بود که باعث شد بخواهم بیشتر ترانه بگویم ولی در تمام سال هایی که ترانه می نوشتم غزل را هم دوست داشتم.
هر نوشته محاوره ای ترانه نیست
وی در تعریف ترانه بیان کرد: هر نوشته ای را که به صورت محاوره است ترانه می دانند که این اشتباه محض است، به نظر من ترانه یک ژانر از ادبیات است که می تواند از تمام قالب های شعری استفاده کرده و بهره ببرد. عمر ترانه و دوران آن خیلی قدیمی ست، در دسته بندی زبان شناسی سه دوره وجود دارد؛ ایران باستان، دوران اسلامی و دوران جدید و جالب است که ترانه از هماندوران ایران باستان وجود داشته است. باید دقت داشت که کل عوامل یک اثر دخیل هستند تا کار ترانه نام بگیرد و هر نوشته خاصی را نمی توان ترانه نامید.
آهنگ «سنگ صبور» قطعه معروف فیلم سنتوری به کارگردانی داریوش مهرجویی که ترانه آن سروده امیر ارجینی ست پخش شد و پس از آن این ترانه سرا درپاسخ به سوال امیرحسین مدرس که چرا مضمون ترانه ها و آثارش تا این حد تلخ است، گفت: من به عنوان کسی که تلخی در کارهایم زیاد بوده است باید بگویم هیچ وقت به دنبال ابن تلخی نرفته ام و از قصد نخواسته ام تلخ شعر یا ترانه بگویم بلکه حال درونی خودم را نوشته ام که باعث این تلخی شده است. ترانه هایم حرفی بوده که از دلم برآمده و از اینرو با اقبال هم مواجه شده است.
خواننده های پاپ آشنایی کافی با ترانه ندارند
وی افزود: مشکل بزرگی که در ترانه ما وجود دارد این است که خواننده های ما آشنایی کافی با ترانه ندارند. در موسیقی اصیل ایرانی و در میان خواننده های این نوع موسیقی کمتر شاهد این مسئله هستیم، خواننده های موسیقی ایرانی شعر را بیشتر درک می کنند ولی در موسیقی پاپ اینطور نیست خواننده ها کمتر در کارگاه ها و جلسات شعر شرکت می کنند و معمولا در استودیوها هستند و از فضای درونی خود خارج نمی شوند. متاسفانه کسانی که شروع می کنند به ترانه نوشتن به اشتباه فکر می کنند باید تنها ترانه بشنوند بلکه باید به سرچشمه ها رجوع کنند، غزل، قصیده و اشعار قدیمی همان سرچشمه ها هستند. ترانه را بزرگان ارث و میراثی از شعر می دانند.
ارجینی تصریح کرد: ما همه در خلوت خودمان باید بدانیم چند چندیم و اگر مردم کارمان را زمزمه می کنند این مسئله مسوولیت ما را بیشتر می کند و ضرورت یادگیری بیشتر را افزایش می دهد. باید بیشتر و بهتر مطالعه کرد تا کار خوب ارائه داد؛ معینی کرمانشاهی، بیژن ترقی و خیل یاز بزرگان دیگر همه غزل و تصنیف داشته اند و بعدها به ترانه هم رسیده اند. ما غزل سراهای معاصر داریم که به قدری زبان و شعرهای شان صمیمی ست که می توان در ترانه از آن ها وام گرفت.
امروز کثرت تولید به کارها لطمه می زند
قطعه «همسنگر» از دیگر سروده های ارجینی پخش شد و وی درخصوص این کار گفت: این قطعه از آلبوم «دل صدا» است که شهاب رمضان خواننده آن بود. در زمان نوشتن ترانه آن در ذهن من بود که یک کار ضد جنگ بنویسم و با همفکری هم این کار ساخته شد. امروز متاسفانه کثرت تولید به کارها لطمه می زند ما قبلا راحت تر می توانستیم کار انتخاب کنیم در سال های 81- 82 می شد ترانه ها را شمارد ولی امروز آثار بی شمار است. البته باید این مسئله مورد بررسی قرا ربگیرد که چرا کارها قبلا می گرفت و ماندگار می شد و امروز این اتفاق نمی افتد. باید علاجی صورت بگیرد که تیتراژها امروز هم خوب شنیده شود.
وی درباره ترانه سرودن خواننده ها، عنوان کرد: هم شاعر یکسری چیزها را از خواننده یاد می گیرد و هم برعکس، من همیشه سعی کرده ام به دوستان خواننده ام که دوست داشته اند وارد فضای ترانه سرایی شوند کمک کنم. مطمئنا اگر قرار باشد که کار به صورت حرفه ای انجام شود نیاز به تخصص است، برخی خوانندگان هستند که هیچ مشورتی رد این زمینه نمی گیرند و بعد از انتشار کارهای شان متوجه این اشتباه می شوند که چرا راهنمایی نگرفته اند تا کارشان بی نقص تر بیرون بیاید.
اگر در کارگاه ها صراحت وجود داشته باشد نتیجه خوب خواهد شد
این ترانه سرا درخصوص خروجی کارگاه های شعر و ترانه که امروزه در این زمینه فعال عمل می کنند گفت: اگر این کارگاه ها صراحت داشته باشند و همین قدر که ما امشب صریح صحبت کرده ایم بی پرده و بدون تعارف صحبت کنند و رودربایستی ها را کنار بگذارند خروجی کارگاه ها خوب خواهد شد. من به شخصه هیچ وقت تعارف نداشته ام ولی تعریف و تمجیدهای اشتباه زیاد است و به کلیت کار لطمه می زند و همین طور اگر هنرجویان کارگاه ها را زود رها نکنند و کلاس ها را به درستی پشت سر بگذارند اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد.
گزارش کنسرت ارکستر موسیقی ملی ایران و گروه لیان
بخش مهمان برنامه نیز به پایان رسید و در ادامه گزارشی از پشت صحنه، تمرین و اجرای ارکستر موسیقی ملی ایران به رهبری مهمان سهراب کاشف و مدیریت هنری فرهاد فخرالدینی پخش شد و همین طور گزارشی از تمرین و اجرای گروه «لیان» که اجرای موفقیت آمیز خود را برای اولین بار در سالن میلاد نمایشگاه بین المللی پشت سر گذاشتند. پس از آن بخش های ثابت برنامه همچون بخش «موسیقی فیلم» با صحبت های مانی جعفر زاده، بخش «موسیقی اصیل ایرانی» با صحبت های مقداد شاه حسینی و بخش «موسیقی نواحی» با صحبت های هوشنگ جاوید پخش شد. تمام شدن تایم برنامه اجازه نداد بخش موسیقی کلاسیک پخش شود که در هفته های بعد شاهد پخش این آیتم نیز خواهیم بود.
گفتنی ست؛ برنامه موسیقی «ساعت 25» هر هفته پنجشنبه شب ها ساعت 00:30 بامداد به روی آنتن شبکه 5 سیما می رود. لیست عوامل و دست اندرکاران این برنامه بدین قرار است: تهیه‌کننده؛ محمود محمودی٬ کارگردان؛ احمد اطراقچی٬ سردبیران؛ حمیدرضا ترکاشوند و زهرا صفایی٬ مجری؛ امیرحسین مدرس، مدیر تولید؛ آرش جهانشاه٬ تصویر و نور؛ مهداد هوشیاری٬ تدوین؛ سارا معلم، مسعود صنم و شبنم آدینه، دستیاران؛ عباس هوشیاری، محمد بنایی، روابط عمومی؛ شیوا خورسند.