گفت و گو با حسین زمان درباره ممنوع کاری اش:مردم باید تابع حقیقت باشند

نوای فارس- لی لا رضایی: از خوانندگان پیشکسوت عرصه پاپ است که بنا به دلایلی ، سالهاست که عنوان ممنوع الکار را با خود یدک می کشد.

حسین زمان، از آن دسته خوانندگانی است که همواره سعی در ثبت امضای شخصی بر موسیقی خود داشته است و این امضا تقریبا در تمامی آثار او مشهود است.

وی از سال 1378 تاکنون ممنوع کار است و به جرات می توان او را رکورد شکن ممنوع کاری به لحاظ زمانی دانست.

او که به عنوان معاون طرح و برنامه و نیز عضو هیئت علمی پردیس بین‌الملل دانشگاه صنعتی شریف به فعالیت‌های اجرایی و تدریس در جزیره کیش مشغول است، تاکنون آلبوم‌های شب دلتنگی،قصهٔ شب،شاپرک، مشق عشق، قصه نگفته و قرار عاشقی را منتشر کرده است. همچنین تک آهنگهایی همچونفراق، وصل  و هجران، غم پنهان، نیاز، گلایه، آیین همدردی، خورشید خونه، تونباشی ، دخترکم کجاست  ، فکر تو و ... را از او شنیده ایم.

گفت و گو با این خواننده را می خوانید:

*درخصوص ممنوع الکاری شما روایت بسیار است  و دلایل نامشخصی را برای این ممنوع کاری عنوان می کنند. اگر خودتان بفرمایید از چه تاریخی و دقیقا به چه دلیل ممنوع شدید، بسیاری از سوء تفاهمات رفع می شود.

از سال 78 پخش کارهای من از صدا و سیما ممنوع شد. از همان زمان به دلیل موضع گیری هایی که از آنها تحت عنوان مواضع سیاسی یاد می شد، اکثر اجراهای زنده من مختل شد و نتوانستم اجرایی داشته باشم . از ابتدای دولت احمدی نژاد بطور علنی جلوی مجوزهایم گرفته شد و تا کنون مجوز اجرای صحنه ای و تولید آلبوم نداشته ام.

*هیچ وقت برای رفع ممنوع الکاری ، شخصا اقدام کرده اید؟

بله اقدام کردم؛ هم در دولت های گذشته و هم در دولت فعلی بارها به طور حضوری به دفتر موسیقی ارشاد مراجعه کرده ام ولی هر بار موفق به دریافت مجوز نشدم و عین حال هر بار گفته اند از بالا به ما دستور داده اند تا به شما مجوز ندهیم.

*بالا کجاست و چه کسانی در بالا هستند که دست شما به آنها نمی رسد ؟

نمی‌دانم! فقط این را می دانم که آنقدر بالا هستند که یک وزارتخانه را در اختیار گرفته اند و بدون اجازه آن بالایی وزیر و معاونانش اجازه و اختیار ندارند. واقعا نمی دانم طی این همه سال چرا کسی  نتوانسته گره ممنوع کاری من را باز کند و الان هم با همین مسئله مشکل دارم که نمی دانم این گره به دست چه کسی باز خواهد شد.

*من شخصا  با توجه به شناختی که سالهاست از شما دارم، فکر می کنم جایی اشتباهی رخ داده باشد! دقیقا شاید مرز سیاسی شدن ، با روشنفکری اشتباه گرفته شده است. چون آن طور که شما را می شناسم افکار روشنفکرانه دارید و این افکار در کارهای موسیقی شما نیز به چشم می خورند. در این باره چه نظری دارید؟

در مملکت ما تعیین کننده و همه کاره سیاسیون هستند و سیاست مداران خط مشی تعیین می‌کنند . مملکت دستخوش سیاسی کاری و سیاسی بازی است بنابر این هر مخالفتی و هر اعتراضی از جانب هر طیفی موضع گیری سیاسی محسوب می‌شود . هنرمندی که از معضلات و مشکلات اجتماعی بگوید ، دخالت در امور سیاسی کرده است . بنابر این هر صاحب فکر و اندیشه ای اگر لب به سخن بگشاید می‌شود سیاسی .

*به دولت مستقر خوشبین هستید؟ فکر می کنید ممکن است بتوانید در این دولت فعالیت خود را به صورت مجاز و قانونمند از سر بگیرید؟

نه اصلا خوشبین نیستم . به نظرم دولت خیلی تصمیم گیر نیست و در بسیاری از مواقع دیگران تکلیف تعیین می‌کنند . بنابر این به دولتی که حتی در حوزه ماموریت خود بی اختیار است نمی‌توان خیلی دل بست و انتظار داشت اتفاق خوبی بیافتد . حد اقل در حوزه فرهنگ و هنر دولت تقریبا بی اختیار است. پس حق دارم که نتوانم خوشبین باشم.

*پس شما و دوستان هنرمندی که مانند شما سالهاست به عرضه هنری نپرداخته اند، چه باید کنید؟ به هر حال هر چیزی باید چاره ای داشته باشد. و هر مشکلی ؛ راه حلی!

در کوتاه مدت خیلی بعید است ولی در دراز مدت اگر حداقل بین هنرمندان وحدت نظر بوجود آید و اگر محافظه کاری را کنار بگذارند و از اعتبار و علاقه مردم به خودشان درست بهره ببرند شاید بتوان کارهای خوبی انجام داد . من نا امید نیستم ولی امیدم به دولت نیست بلکه به اراده مردم است و هنرمندان!
دوست ندارم مصاحبه را به سمت یک مصاحبه سیاسی ببریم ولی این طور که در ایران مشهود است و تجربه ثابت کرده است، مردم در ایران تابع حکومت ها هستند. وقتی حکومت اجازه ندهد، مردم عملا نمی توانند کاری از پیش ببرند.
مردم باید تابع حقیقت باشند . حکومت باید خدمتگزار مردم باشد نه ولی نعمت ایشان . این معادله را مردم باید ایجاد کنند. چون  تا وقتی مردم  فقط نظاره گر باشند و سرنوشت خود را جدی نگیرند نمی‌توانند به خواسته های خود برسند . پس مردم بایستی مقاوم باشند و با شجاعت ، حقوقشان را مطالبه کنند و نشان دهند که از حقشان نمی‌گذرند . به هر حال مطالبات مردم هزینه هایی نیز دارد که بایستی بپردازند . اما نباید این هزینه ها بر دوش عده محدودی سنگینی کند . با کوشش می‌توان به همه چیز رسید.

*شما به عنوان هنرمندی که بخشی از مردم پشت شما و هنر و تصمیم تان پنهان شده است، چه وظیفه ای دارید؟

من به عنوان یک هنرمند وظیفه ام شناخت درست از اوضاع جامعه است و تلاش برای تبیین هنرمندانه واقعیت های جامعه . وظیفه من به عنوان یک هنرمند ،روشنگری و آگاهی بخشی است . قطعا سکوت و محافظه کاری آفت جان هنرمندان است و البته خیانتی است به مردم ؛ مردمی که به اعتبار ایشان ما ایستاده ایم!

*عدم محافظه کاری همیشه ترس به همراه دارد . شاید از همین ترسهای کودکانه است که خیلی از هنرمندان در هنر و گلایه های هنری خود لب به سخن و اعتراض باز نمی کنند ولی اگر موقعیتش پیش بیاید ، آنها تندتر و برنده تر باشند.

قبول دارم که فضای هنری در ایران در شرایط نابرابری و بی‌عدالتی به سر می برد و حرف حق برای عده ای همیشه تلخ است و معترضان در معرض برخورد قرار دارند ولی وطیفه انسانی ما را به سکوت و خاموشی فرا نمی‌خواند . به عنوان یک هنرمند موظف هستم در هنر روشنگری کنم و جامعه هنری نمی‌تواند چشم و گوشش را در برابر بی عدالتی هنری ببندد. مردم به ما اعتماد کرده اند و ما نمی‌توانیم به آنها خیانت کنیم هر قدر هم هزینه چنین چیزی ،بسیارسنگین باشد.

فکر می کنید در همه جای دنیا ، هنر و بخصوص موسیقی، سیاست زده باشد؟

هر کجای دنیا اگر هنر و هنرمند بخواهد به وظیفه خود عمل نماید خواسته یا ناخواسته با سیاست در می آمیزد . نمی‌توان سیاست را از هنر جدا کرد چرا که سیاست زندگی ما را رقم می‌زند . ولی در جوامع مترقی و مبتنی بر آزادی، اعتراضات هنرمندان و روشنگری های ایشان را بامحروم کردن  و ممنوع کار کردن، جواب نمی‌دهند یا حداقل خیلی به ندرت برخوردهای شدید صورت می‌گیرد . اسم این حضور فعال هنرمندان در فضای اجتماع را نمی‌شود سیاست زدگی نامید.

*از سال 78 تا کنون خودش یک عمر است. این یک عمر ، عمده فعالیت شما چه بوده است؟ هنرمندی که به هنر نپردازد، عملا تعطیل است و باید عطای هنرش را به لقایش ببخشد. چرا از هنر دست نکشیده اید؟

من با وجود  محدودیت هایی که داشته ام ، تاکنون به واسطه  حضورم در شبکه های اجتماعی و انتشار چند ترانه طی سه سال اخیر و پخش آنها از شبکه های برون مرزی توانسته ام تا حد زیادی حضورم را حفظ کنم و اجازه ندهم آنانکه در فکر خاموش کردنم بودند به آرزویشان برسند . البته کار سختی بود ولی شدنی بود.

*کارهایی آماده انتشار دارید که تصمیم به انتشارشان را داشته باشید؟

بله حد اقل چهار ترانه دیگر در دست اقدام دارم که در آینده اطلاعات بیشتری از آنها خواهم داد.

*در قالب آلبوم خواهند بود؟

نه آلبوم که اجازه انتشار در ایران را ندارم و از طرفی پر هزینه است و من هم در توانم نیست.

*یعنی درکشور های دیگر می توانید آلبوم منتشر کنید؟

اگر پول داشته باشم و اسپانسر هم کمک کند بله ولی با دست خالی و بدون حامی خیردر هیچ جای دنیا چنین چیزی شدنی نیست.

*اسپانسر و تهیه کننده و کلا قضایای مرتبط با انتشار آلبوم هم که کلا مافیای خودش را دارد.

بله کاملا درست است و در این میان سهم ما گم می شود. کار کردن در چنین شرایطی خیلی سخت است و تقریبا شدنی نیست . هیچکس تا حالا این کار را نکرده است.

*می خواهم بدانم آیا موسیقی های سخیفی که امروزه در اینترنت و به راحتی به دست نوجوانان و جوانان ما می رسد، از موسیقی شما کارکشته تر و حرفه ای ترند که به راحتی می توان به آنها گوش سپرد و به راحتی در دسترس قرار می گیرد؟ جالب است که همین ها بلافاصله پس از انتشار اولین قطعه غیرمجاز خود ، به دنبال مجوز می روند و موفق می شوند. حتی آلبوم مجاز هم منتشر می کنند..

بحث بهتر بودن یا بد تر بودن نیست . من تصورم این است که شرایط موجود، همین‌گونه می‌خواهد . موسیقی که قابل دفاع نباشد ، در دست باشد و بتوان به هر شکلی از آن استفاده ابزاری کرد . عوامل آن را در چنگ گرفت و توسط ایشان موسیقی را به دست موسیقی نابود کرد . من مطمئن هستم که نیت جز این نیست . در همه جای دنیا  هنر و بخصوص موسیقی اگر سفارشی و فرمایشی باشد تبدیل به ابزاری در دست قدرت می‌شود. البته باید بگویم در همین فضا کارهای خوب و قابل دفاع زیادی نیز داشته ایم .

*جز شما که به جبر جزیره نشین شده اید، خیلی از خوانندگان پیشکسوت هستند که این روزها دیگر شرایط حضور در عرصه موسیقی را ندارند. فکر می کنید این چه دلیلی می تواند داشته باشد؟

متاسفانه شرایط نامناسب است . این دوستان که در حال حاضر عطای موسیقی را به لقایش بخشیده اند، اگر بخواهند به ساز دیگران برقصند میدان برایشان آماده است ولی چون نمی‌خواهند تن به هر فضایی بدهند ناچارند فعلا کنار بنشینند . متاسفانه اینگونه رقم خورده است . البته من خیلی از این دوستان را بخاطر سکوتشان نیز مقصر می‌دانم . اگر با شجاعت بیشتری به مقابله با این نابسامانی ها می‌پرداختند شاید اینگونه نمی‌شد. نباید فضا را خالی می کردند .

*شما نمی توانید کمی از موضع خود کوتاه بیایید تا اجازه فعالیت مجدد به شما داده شود؟ کاری که خیلی ها می کنند.

من چیزی اضافه بر حق ام نخواسته ام و البته حاضر نیستم از حقوقم بگذرم.
 منبع : اختصاصی نوای فارس