نوای فارس-محمدعبدالهی: از دغدغه های امروزه اهالی موسیقی می توان به گران بودن سالنهای کنسرت اشاره کرد. اما مشکل اصلی تر این است که این عده برای برگزاری یک کنسرت نیازمند سالنی هستند که به هرجهت ایده آل باشد و تازه اگر سالنی پیدا شود که در تاریخ تعیین شده از سوی خواننده ، برای اجرا خالی باشد.
تعداد سالنهایی که برای برگزاری کنسرت درتهران فعالیت می کنند، از تعداد انگشتان دودست تجاوز نمی کند.
در همه دنیا سالن های برگزاری کنسرت دارای امکانات ویژه از جمله صدابرداری مناسب، ظرفیت بالا، نورپردازی خوب هستند که با وجود این ویژگی ها هنوز سطح قیمت بلیت ها و اجاره سالن ها متعادل است در حالیکه در ایران به ویژه پایتخت فقط تعداد محدودی از سالن ها مجهز هستند و حتی تالار وحدت یا تالار رودکی پارکینگ ندارند که بسیاری از مخاطبان از این موضوع ناراحت هستند، با وجود این همه مشکلات و کمبود تجهیزات هر ساله قیمت بلیت های کنسرت و اجاره سالنها سر به فلک می کشد که به همین بهانه به سراغ سالن های برگزاری کنسرت در تهران رفتیم تا ویژگی های آنها را بررسی کنیم:
برج میلاد
اولین گزینه ای است که هر خواننده ای برای برگزاری کنسرتش به آن چشمداشت دارد. برج میلاد تهران به دلیل شکوه و عظمتی که دارد ، فریبنده است.
مرکز همایش های بین المللی برج میلاد با توجه به ویژگی ها و برخورداری از امکانات منحصر به فرد و همچنین استفاده از منابع انسانی متخصص و مجرب و با استقرار سیستم های مبتنی بر مدیریت کیفیت و استاندارد سازی درصدد برگزاری رخدادهای مختلف براساس مدیریـت رویدادها و رخدادها است. این برج اما چندین سالن مجزا و مستقل دارد.
سالن اصلی حافظ :
سالن اصلی با ظرفیت 1600 نفر در دو طبقه همکف و بالکن، قابلیت برگزاری همایش ها، کنسرت های موسیقی و پخش فیلم را داراست. با در نظر گرفتن کاربری سالن اصلی برای همایش ها، سخنرانی، اجرای کنسرت، سینما، با استفاده از تکنیک Line Array به صورت معلق در قسمت های مرکز – راست – چپ بالای سن به سمت تماشاگران و مخاطبان قرار گرفته است و بلندگو ها از سری Vertec است.
افزون بر تجهیزاتی که بیان شد، برای تولید حجم کافی صدا به هنگام اجرای کنسرت یا پخش موسیقی، چهار Sub Woofer در قسمت زیر صحنه تعبیه شده است. ضمنا LED به مساحت 48 متر مربع قابلیت پخش تصاویر ، فایل های ویدئویی و … را دارا می باشد.به دلیل وسعت ساختمان و فضاهای مرکز همایش ها، پارکینگ ها اطلاع رسانی محیطی و پخش موسیقی پیش زمینه از طریق این سیستم امکان پذیر می باشد.
اما با تمامی این ویژگی ها در کنسرت ها به ویژه کنسرت های پاپ مشاهده شده است که صدا برای چند لحظه قطع می شود و این مشکل اصلی این سالن محسوب می شود.
تالار وحدت
گفته می شود این تالار از ابتدا برای اپرا و اجرای کلاسیک موسیقی ساخته شده است. این تالار شامل یک سالن همکف و سه طبقه بالکن به صورت نعل اسبی است که دارای ۲۰ کابین مخصوص در ۲ ضلع غربی و شرقی، جایگاه ویژه واقع در بالکن اول و یک جایگاه مخصوص واقع در بالکن دوم است که در مجموع گنجایش ۷۴۰ تماشاگر را دارد.
نمای بیرونی بالکن‌ها به شکل نیم دایره است که از داخل به سبک کنگره‌های هخامنشی گچ بری شده است.
همچنین ساختمان دارای دو زیرزمین تالارکنسرت، شامل صحنه و سالن تماشاگران در طبقه همکف و ساختمان اداری است.
آوانسن یا صحنه پیش آمده تالار وحدت، با ارتفاع استاندارد ۸۰ سانتی متر و قوس اصلی به شعاع ۱۵ متر و دهانه ورودی رینه‌ها شکاف‌های نورپردازی چپ و راست آوانسن 14 متر و 30 سانتی‌متر عرض دارد.
سن اصلی تالار وحدت با عرض ۱۲ متر و بیش از ۱۰ متر عمق دارای ۳ سیستم سن متحرک است.
تالار وحدت دارای دو پرده اصلی نمایش است که با فاصله یک متر و نیم از هم و در قاب‌های جانبی صحنه کاملاً پنهان می شود. این تالار دو سیستم پرده آهنی ضد حریق و کاملاً آکوستیک دارد.
سیستم نورپردازی تالار وحدت ساخت شرکت ADB بلژیک و تحت لیسانس آلمان است. این سیستم دارای ۱۲۰ مدار ۵ کیلووات و ۱۲۰ مدار 2 و نیم کیلووات است که در قسمت‌های مختلف سالن تماشاگران و صحنه به وسیله کوبلینگ‌های مخصوص فلزی تقسیم شده است.
این تالار دارای یکی از بهترین و پیشرفته‌ترین سیستم‌های صوتی حال حاضر دنیاست که در تاریخ ۲۲ بهمن سال ۱۳۸۸ توسط شرکت ایرانی نصب و توسط نماینده شرکت Meyer راه‌اندازی و کالیبره شد.
امکانات تصویری تالار وحدت نیز شامل امکان تصویر برداری با سه دوربین و پروجکشن‌ها و امکان پخش تصویر است که تاکنون برنامه‌های متعددی را پوشش داده است.
اما این سالن در بسیاری از مواقع از نظر کیفیت صدابرداری در سطح پایینی قرار دارد و نبود پارکینگ سبب شده است که بهترین ویژگی های آن نیز به چشم مخاطبان نیاید.
اریکه ایرانیان
این سالن را می توان اولین سالن خصوصی و شخصی در ایران بعداز انقلاب دانست که تماما توسط بخش خصوصی اداره می شود سالن کنسرت اریکه ایرانیان در طبقه اول مجتمع قرار داشته، دارای ظرفیت 1450 صندلی است؛ قسمت‌هایی از سن این کنسرت هال به صورت متحرک بوده، سالن آن با مساحت 1400 مترمربع در یک و نیم طبقه بنا شده‌است.
علاوه برسالن اصلی، مجموعه کنسرت هال دارای اتاقهای گریم خانم‌ها و آقایان، اتاق مانیتورینگ، اتاق صدا، اتاق تصویربرداری، سالن تشریفات (VIP) و اتاق‌هایی برای مدیریت و کارکنان با مساحت 600 متر مربع است.
از ویژگی‌های سالن کنسرت، طراحی آن به گونه‌ای است که می‌توان از آن به صورت چند منظوره برای برگزاری سمینارها، همایش‌ها، شوهای تلویزیونی، تئاتر و غیره استفاده کرد؛ این سالن اولین سالن کنسرت در خاورمیانه است که از سیستم صوتی کاملاً حرفه‌ای شامل میکسر 52 کانال (LEGEND3000) بهره می‌برد.
سیستم بلندگوهای سالن از نوع Line Array است که قابلیت پخش صوت یکنواخت در سالن، ضبط همزمان 48 تراک مجزاهنگام اجرای موسیقی، تغییر بعد از ضبط و نیز تصحیح صدا در محیط را بدون نیاز به حضور در استودیو، را داراست؛ علاوه بر آن قابلیت ضبط صدا و تصویر به طور همزمان (فرمت دیجیتال) با قابلیت پخش فیلم تحت استاندارد THX با بلندگوهای Three Way Screen Array برای تفکیک بهتر پخش صوت فیلم از دیگر ویژگی‌های این سیستم است.
طراحی فضای سالن کنسرت به صورت مدرن با ترکیبی از Space Frame و MDF و چوب و پارچه، تمامی سطوح آن با سیستم آکوستیک صدا همگون و هارمونی خاصی ایجاد می‌کند.
همچنین این سالن مانند سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران دچار مشکلاتی است که مهم ترین آنها این است که مخاطبانی که در انتهای سالن می نشینند به راحتی نمی توانند صحنه را ببینند.
تالار رودکی
ساخت تالار رودکی که همزمان با تالار وحدت شروع و افتتاح شد شامل سالن اصلی در طبقه سوم و بالکن در طبقه چهارم است که مجموعا گنجایش 200 نفر را دارد.
سن تالار رودکی ثابت است و فقط برای تمرین ارکستر و اجرای گروههای موسیقی طراحی شده است.
همچنین انتهای صحنه به اجرای گروههای ارکسترال و گروه کر اختصاص داده شده است.
در آذرماه 1388 تالار رودکی مجهز به سیستم نور تحت لیسانس شرکت ADB و صدای DYNACORD آلمان شد.
دی ماه 1389 مراحل تعمیر، ترمیم و تجهیز نهایی تالار رودکی شامل نصب دوربین‌های تصویربرداری، پل نوری، سیستم آکوستیک، کف پوش، پرده پرتابل و ویدئو پروجکشن و همچنین تعویض سن و صندلی‌ها و تجهیز سیستم نوری انجام پذیرفت.
همچنین 81 رفلکتور صدا در سقف طراحی شده است که گروه اجرایی را بی‌نیاز از میکروفون خواهد کرد.
ارتقا سیستم صوتی تالار شامل میکسر دایاناکورد و میکروفن‌های متعدد امکان ضبط همزمان برنامه‌ها را فراهم می‌کند.
تالار رودکی میزبان کنسرت گروههای موسیقی سنتی، کلاسیک و اجراهای ارکسترال بوده است. کنسرت گروههای موسیقی معاصر، مدرن، تلفیقی، سنتی، رسیتال های پیانو، ویولن، فلوت، گیتار کلاسیک، ارکستر مجلسی، کر فیلارمونیک و کنسرت همنوازان و بسیاری برنامه های موسیقایی دیگر در تالار رودکی اجرا شده‌اند.
کلیه طبقات تالار رودکی در زمان افتتاح به استقرار مدیر و رهبر ارکستر، نوازندگان سازها، بخش فنی، تمرین و اجرا اختصاص داشته است که در طول زمان به واحدهای اداری تبدیل شده است.
اما به دلیل کوچک بودن این سالن بیشتر کنسرت های کوچک تر برگزار می شود و گروههای بزرگ از این تالار کمتر می توانند استفاده کنند.
فرهنگسرای نیاوران، سالن اصلی (خلیج فارس)
با ظرفیت 262 صندلی که هم به عنوان سالن سینما از آن استفاده می شود و هم برای اجرای تئاتر، کنسرت موسیقی و برگزاری سمینار، همایش و نشستهای تخصصی. کلیه تجهیزات سمعی و بصری برای این برنامه ها در سالن پیش بینی شده است.
از عمده مشخصات سالن خلیج فارس می توان به میز صدا با قابلیت 20 خط صدا، میز نور با قابلیت کنترل 48 خط پروژکتور،قابلیت پخش اسلاید پروژکشن، ضبط صوتی VCD – DVD – VHS – CD پخش فیلمهای 35 میلی متری نام برد. عرض دهانه سن سالن 784 سانتی متر، عرض داخل سن 10 متر و عمق سن 11 متر، ارتفاع 7 متر و عمق آوانس (تا پرده بغل رو) 4 متر می باشد و برای اجراهای صحنه ای و برگزاری کنسرت های موسیقی استاندارد است.
تالار ایوان شمس
داراى مدرن ترین تجهیزات جهت برگزارى کنسرت ها، نمایش ها، سمینارها و همایش ها ، افتتاحیه فیلم هاى سینمایى ، اعم از ٣۵ میلیمترى و سه بعدى که سالن اصلى ۴۰۰ صندلی و سالن کوچک دارای ۷۰ صندلی است.
همچنین سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران از نظر صدا برداری بسیار ضعیف است و مشکل دیگر این سالن این است که ردیف های آخر اصلا به صحنه اشراف کافی ندارند و این موضوع مشکل این سالن را نشان می دهد.
با این وجود بسیاری از سالن هایی که در تهران وجود دارند دارای مشکلات فراوانی هستند اما به گفته بسیاری از برگزار کننده کنسرت های موسیقی قیمت سالن ها هر روز بیشتر و بیشتر می شود و نرخ ثابتی برای آن وجود ندارد.
سالنهای دیگر
در کنار این سالنها، هستند سالنهایی که قابلیت برگزاری کنسرت را دارند اما بلا استفاده باقی مانده اند و مجالی برای برگزاری کنسرت در آنها نیست. از این دست سالنها عبارتند از:
تئاتر خاوران
تئاتر خاوران بزرگترین مجموعه سالن تئاتر ایران است که در سال ۱۳۹۲ افتتاح شد.
سالن تئاتر خاوران مرکز تخصصی برای تئاتر است و با گنجایش بیش از هزارنفر قابلیت برگزاری تئاتر موزیکال، تئاتر سنتی، اجرای ارکستر سمفونیک و کنسرت موسیقی را نیز دارد. این سالن دارای امکان تغییر زاویه کف برای ساخت دکورهای با کف شیب دار است و ظرفیت قرارگیری گروههای بسیار بزرگ موسیقی تا بیش از ۲۰۰ نفر از ویژگی‌های این سالن محسوب می شود.
سالن حشمت سنجری فرهنگسرای بهمن
سالن سنجری با مساحت حدود 400 متر مربع، دارای سالن تمرین موسیقی یكصد متری بوده و مجهز به سیستم آگوستیك است.
این سالن مكانی مناسب جهت تمرین و ضبط كنسرت‌های موسیقی است. این واحد گروههای موسیقی متعددی را زیر نظر خود دارد كه گروه كر شهر تهران یكی از همین گروه‌هاست.
برگزاری كلاس‌های آموزشی موسیقی و سازماندهی و سرپرستی گروههای موسیقی هنرجویی فرهنگسرا توسط این واحد به عمل می‌آید. این واحد یكی از فعالترین بخش‌های فرهنسگرای بهمن است كه متناوب با كنسرت‌های موسیقی در شاخه‌های سنتی، محلی، پاپ، رسیتال پیانو در چند سال گذشته توسط هنرمندان داخلی و خارجی اجرا شده است.
سالن شهید آوینی
تالار شهید آوینی نخستین و بزرگترین تالار چند منظوره فرهنگسرای بهمن است. این سالن دارای 350 صندلی مبله ثابت و قابل افزایش تا سقف 1400 نفر با داشتن سن در ابعاد 15×27 متر مربع است.
اتاقهای گریم، رختکن، اتاق فرمان و آپارتخانه با قابلیت نور پردازی متحرک و امکان اجرای برنامه هایی نظیر کنسرت موسیقی، نمایشهای حرفه ای و نیمه حرفه ای، جشنواره ها از قابلیت های منحصر به فرد این سالن به شمار می‌رود.
تالار شهید آوینی دارای سالن انتظاراست که نگارخانه شماره 3 هنرهای تجسمی با مساحت 265 متر مربع،گنجایش 80 الی 130 اثر را دارد. نورپردازی تابلو ها بوسیله هالوژن بصورت ریل و زنجیره صورت می گیرد.
تالار فارابی
این تالار با ظرفیت بیش از 600نفر در دانشگاه هنر تهران واقع شده است. در این سالن غالبا اجراهای پژوهشی و دانشجویی همراه با فروش بلیت صورت می گرفته است اما مدتهای مدیدی است که هیچ کنسرتی در این سالن برگزار نشده است.
تالار وزارت کشور
عنوان یکی از بزرگترین تالارهای کشور را برای اجرای زنده موسیقی، برنامه ها و سمینارهای مختلف با خود یدک می کشد. خوانندگان بسیاری تجربه کنسرت در این سالن را داشته اند که از این میان می توان به خواننده هایی همچون محمد اصفهانی خشایار اعتمادی، بنیامین بهادری، حمید عسکری و ... اشاره کرد.
این سالن با موقعیت تهران ،بزرگراه شهیدگمنام ،نرسیده به میدان جهاد در اصلی ترین معبر شهری قرار گرفته و به دلیل نداشتن پارکینگ، برگزاری کنسرت در آن با مشکل مواجه می شود.
ظرفیت این سالن را 5 هزار نفر تخمین زده اند اما تجربه جمعیتی بیش از این را نیز داشته است.
استادیوم تنیس مجموعه ورزشی انقلاب
پیش از این در استادیوم تنیس ورزشی انقلاب کنسرتهای متعددی برگزار شده است و این استادیوم کم کم داشت به یکی از محل های دائمی برگزاری کنسرت تبدیل می شد . اما با کمتر شدن اجراهای پاپ که در این استادیوم برگزار می شد، از حافظه مردم ، خوانندگان و کنسرت گزاران پاک شد تا جایی که امروزه هیچ کنسرتی در این استادیوم که با هدف برگزاری کنسرت هم ساخته نشده بود، نیستیم.
استادیوم تنیس مجموعه ورزشی انقلاب روبروی نمایشگاه بین المللی تهران در اتوبان چمران واقع شده است.
ایوان عطار
ایوان عطار که همان ایوان کاخ سعدآباد است همواره جزو یکی از مراکز فعال برای برگزاری کنسرت به شمار می رفت. اما امروزه به دست فراموشی سپرده شده است و اجراهای گاه به گاهی از موسیقی را پوشش می دهد.
ایوان عطار که در تجریش میدان دربند و داخل کاخ موزه سعدآباد واقع شده است، تاکنون کنسرت خواننده هایی همچون علی اصحابی، محمد خاکپور، پوریا ساوجی، گروه آریان، بابک جهانبخش، مهدی مدرس، بهنام علمشاهی، فتحعلی اویسی، جشن رمضان و پلی بک بیش از 10 اجرا را شاهد بوده است.
سالن باربد
این سالن ظرفیت کمی دارد ولی تاکنون شاهد برگزاری کنسرتهای کلاسیک و سنتی بسیاری بوده است که غالبا پژوهشی و یا به صورت ارگانی برگزار شده اند و برای کنسرتهای بالای 300 نفر مناسب نیست.
تا کنون در این سالن افراد بخصوصی اجرای کنسرت داشته اند که نادر مشایخی و شاهین فرهت و حاج قربان؛ دوتار نواز معروف را از این میان می توان نام برد. سالن باربد فقط برای کنسرتهای کلاسیک و سنتی کوچک مناسب است.
در فرهنگستان هنر سالن دیگری با عنوان آسمان وجود دارد که در حال حاضر به دلیل بازسازی مجموعه فرهنگستان هنر امکان برگزاری کنسرت در آن نیست و فعلا کاربردی ندارد. ظرفیت این سالن 700 نفر است و مخصوص همایش ها و کنسرتهای مختلف است. با انجام بازسازی مجموعه فرهنگستان هنر، درهای این سالن نیز به روی کنسرتهای مختلف اعم از سنتی و کلاسیک باز می شود.
مجموعه سالنهای موجود در فرهنگستان هنر، طبق اساسنامه خود از هر برنامه ای که منجر به درآمدزایی کرده و صرف ایجاد درآمد برگزار شود، جلوگیری می کند به همین دلیل و نیز بنا به معذوریت هایی که دارد، برای کنسرتهای پاپ برنامه ریزی مشخصی ندارد و قصد انجام چنین کنسرتهایی در آینده را نیز نخواهد داشت.
تالار فرهنگ
از تالارهای معروفی است که در خیابان شهریار و روبروی تالاروحدت واقع شده است و یکی از تالارهای نسبتا مناسب برای برگزاری کنسرت است. گفته می شود این تالار فعلا به دلیل نیاز به تعمیر غیرقابل استفاده است اما هزینه تعمیر آن مبلغ ناچیزی است. مشکل عدم استفاده از این سالن بر می گردد به مالکیت این سالن که هنوز مشخص نشده در اختیار وزارت آموزش و پرورش است یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
منبع : اختصاصی نوای فارس