«از جان و از دل» در غیاب خواننده اش نقد شد

نوای فارس- مهرنوش قضاوتی: 28 مهر ماه، نشست نقد و بررسی آلبوم «از جان و از دل» و رونمایی از آلبوم «بر مدار زمان» اثر فرهاد صفری در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

آلبوم «از جان و از دل» با صدای سالار عقیلی و همراهی گروه «قمر» به سرپرستی نوید دهقان (آهنگساز)، در تاریخ 31 شهریور ماه منتشر شد.

این آلبوم به تهیه کنندگی صدرالدین حسین خانی، مدیریت شرکت «ایران گام»، موسسه «نغمه سرای روژین» و پخش «شهر» بر اساس اشعاری از سعدی، اقبال لاهوری، علیرضا خیابانی با همکاری گروه قمر و پیانو نوازی حریر شریعت زاده روانه بازار موسیقی کشور شد.

این آلبوم در غیاب خواننده اش و با حضور هنرمندانی چون داریوش پیرنیاکان، اردشیر کامکار، علی جهاندار، مهیار علیزاده و کوروش متین مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

 برنامه با پخش کلیپی از قطعه «تا باز بیایی» به کارگردانی سید محمد مناجاتی اغاز شد.

نوید دهقان به عنوان سرپرست گروه قمر و آهنگساز آلبوم «از جان و از دل» درباره روند تولید این اثر و سابقه گروه قمر گفت:

اساتیدی که مقابل من هستند برای من همیشه الگو بوده اند. گروه قمر فعالیت خود را از سال 85 با برگزاری اولین کنسرت به طور رسمی آغاز نمود. در این ده سال آثار زیادی را منتشر کرده ایم و برای تولید این اثر دو سال وقت گذاشته ایم. همه اعضای گروه در روند شکل گیری کار بسیار کمک کرده اند. قمر از ابتدا یک گروه منسجم بوده است. وقتی می خواهم نتی را بنویسم خوب می دانم آن را برای چه کسی می نویسم و این بسیار خوب است. سال ها است که آثار موسیقیایی تولید می شوند ولی نقد درستی نسبت به آن ها شکل نمی گیرد. هنرمندان می خواهند همه را متقاعد کنند تا از دریچه نگاه آن ها به اثر نگاه کنند، این ممکن است باعث شود دریچه های دیگری را به روی خود ببندند. مهم نیست من و هنرمند چه کرده ایم. مهم هنر آزادگی و زیستن است. هنرمندانی که ساز شان را برای آزادگی کوک کرده اند، نام شان همیشه باقی می ماند. آن ها سعی کرده اند موسیقی را حفظ کنند و به نسل امروز برسانند. نسل امروز خلا های آموزشی دارد. بخش دیگری که می تواند علت دوری نسل امروز از چنین موسیقی باشد، فرهنگ و رفتار و برخورد جوانان امروز است. از اساتید خواستیم تا اثر را گوش کنند و نقاط ضعفی را که در آن وجود دارد، به ما گوش زد کنند. ما باید سعی کنیم به سخنانی که گفته می شود گوش کنیم، تفکر کنیم و کار مان را اصلاح کنیم. امیدوارم این روند برای تمام آثاری که با زحمت و صرف وقت تولید می شوند، طی شود.

 امروز مشکلات نشر موسیقی، مشکلات عدیده ای است. آثار غیرقانونی دانلود می شوند و کپی رایت رعایت نمی شود. این ها صنعت موسیقی را دچار مشکل کرده است. هنرمدان در چنین شرایطی فعالیت می کنند. امیدوارم «ایران گام» هنرمندان را حمایت کند تا آثار بیشتری تولید کنند.

مجری این برنامه، صارمی، از استادان حاضر خواست تا با توجه به این که در موسیقی دستگاهی ملودی نقش پراهمیتی ایفا می کند، درباره ملودی اثر صحبت کنند.

داریوش پیرنیاکان درباره «از جان و از دل» گفت:

متاسفانه هنوز در بین هنرمندان ما معنی هنر و هنرمند آن چنان شناخته شده نیست. این موضوع باید تبیین شود. در حوزه های مختلف هنری آثار باید ویژگی هایی داشته باشند تا بتوانیم واژه اثر هنری را به آن ها اطلاق کنیم. در تمام دنیا مختصاتی وجود دارد و هر اثری را که تولید می شود، کار هنری نمی دانند. اثر های هنری ارکان اساسی باید داشته باشند. اولین رکن زیبایی است. یک اثر هنری باید زیبا باشد تا مخاطب را جذب کند. باید سهل و ممتنع باشد. به گونه ای باشد که همه بتوانند به راحتی آن را درک کنند و ممتنع باشد به این معنی که هر کسی توانایی انجام آن را نداشته باشد. در واقع هنرمندانه یک مجموعه پیچیده را سهل ارائه کنند. سومین رکنی که باید در آن وجود داشته باشد، آزادگی است. به عنوان رکن چهارم باید اندیشه ای در پشت اثر وجود داشته باشد. اگر در پشت اثر اندیشه ای نباشد، آن اثر روز است و تاریخ مصرف دارد. پس از مدتی دیگر کسی به آن توجهی نمی کند. هنرمند کیست؟ در خلاصه ترین تعریف هنرمند کسی است که بداند جامعه اش به چه چیزی نیاز دارد. این که جامعه چه می خواهد با این که جامعه چه نیازی دارد متفاوت است. هنرمند باید آن چه نیاز جامعه است ارائه کند. باب انتقاد ونقد موسیقی جدید و خوب است.

درباره اثر باید بگویم نوید دهقان شعر را خوب می فهمد و این برای کسی که تصنیف سازی می کند، یک حسن است. او روح شعر را درک می کند و ملودی مناسب واژه ها را پیدا می کند. خیلی وقت ها هنرمندان جای ملودی واژه ها را نمی شناسند. بخش دیگر در شناخت شعر، توجه به پیام آن است. باید بدانیم چه ملودی پیام را برجسته تر منتقل می کند. ایرادی که در اثر وجود داشت مربوط به ملودی ها نبود. طولانی بودن قطعات باعث می شد زیبایی قطعه خدشه دار شود. زمانی که تکرار ها زیاد شود، زیبایی نادیده گرفته می شود. کار بسیار خوبی بود و مدلاسیون مناسبی داشت. زحمت زیادی برای اثر کشیده شده است. اما بهتر است که در اختصار بتوانیم دنیایی را بیان کنیم. همان طور که سعدی به زیبایی این کار را کرده است.

متاسفانه ما در موسیقی به تکرار و حجم بالا روی آورده ایم. این به موسیقی ما لطمه وارد می کند. آواز های طولانی که ما در آن جمله آوازی نمی شنویم. آواز خوان ها جمله آوازی بلد نیستند. جمله بندی خوب، کم وجود دارد. در مجموع کار نوید دهقان از نظر من خوب است و می شود روی آن حساب کرد. این اثر را می توان الگو و پایه قرار داد. راه خوبی است که دیگر جوانان هم آن را ادامه بدهند.

علی جهاندار درباره این اثر چنین گفت:

باید بیاییم پیشینیان مان را الگو قرار بدهیم. به نظر من دوستان خواننده باید در مسیر شان ایست کنند. جمله بندی آواز و ارزش و عمق آواز را تعلیم ببینند و یا از بزرگان تبعیت کنند. باید توجه کرد که همه چیز را همه کس دارد. عمق آواز از بین رفته است و باید به آن بیشتر توجه شود. دوستان وقتی برای مطالعه نمی گذارند. هنرمندان باید راه بزرگان را مدنظر قرار دهند. جزء جزء آثار آن ها را مورد بررسی قرار بدهند، درک کنند و اجرا کنند. آقای دهقان و عقیلی از مواد خوبی استفاده کرده اند، اما می توانستند پا فراتر بگذارند. برای این اثر زحمت کشیده شده است.

اردشیر کامکار «از دل و از جان» را این گونه نقد کرد:

شکل گرفتن یک سی دی کار بسیار سختی است. به نوید دهقان تبریک می گویم که سرپرستی را به خوبی انجام داده است. امروزه ما فقط آهنگساز نیستیم. دغدغه های زیادی داریم و راه های زیادی را باید طی کنیم. این کار خیلی خوب انجام شده است. به همه کسانی که در این اثر شرکت داشته اند، تبریک می گویم. هنر موسیقی انتزاعی است و هر کسی برداشت خودش را می کند. کار هنرمند بسیار سخت است. باید در عین بیان احساسات خود به احساسات مخاطب هم توجه کند. هنرمند باید به تمام زوایای جامعه اعم از غم، شادی، شکست، پیروزی،... نگاه کند و از احساساتی که می گیرد اثر خوبی خلق کند. اثر باید بتواند اندیشه و طرز تفکر جامعه را بالا ببرد. کاری که نوید دهقان انجام دادده است، نکات مثبتی دارد. تلفیق شعر و موسیقی خوب است. روند ملودی زیبا است. تکنوازی ساز ها مختلف بسیار موفق بوده است. ایرادی که وجود دارد پیانویی است که با آواز اجرا شده است. هر دو خوب است اما با شکل کلی اثر همخوانی نداشته است. شاید اگر پیانو در گروه استفاده می شد بهتر بود. در زمینه آهنگ سازی، بسیار خوب است که به قواعد علمی توجه دارند و از آن ها استفاده می کنند. اثری در خور شخصیت موسیقی ایران ارئه می شود. این اثر تا حدی موفقیت آمیز بود. تصنیف ها شاید می توانست در یک سی دی جمع شود. این حجم برای ارتباط گرفتن مخاطب با آن مشکل ایجاد می کند. با وجود سختی ها کار را به خوبی مدیریت کرده و به نتیجه رسانده اند. این اثر قابلیت این که چندین بار گوش شود را دارد.

کوروش متین در نقد این آلبوم گفت:

خوشحالم که این فرصت ایجاد شده است تا در محفل این چنینی حاضر شوم. در این آلبوم شاهد پیشرفت نوید دهقان، دوست قدیمی ام، بوده ام. او خودش را با پشتکار به جایی رسانده است که استادان، موسیقی اش را نقد کنند. نقد اثر هنری بسیار آسان است، اما تولید آن بسیار دشوار. اثر را به مرحله تولید رساندن مراحل سخت و دشواری دارد. در مبحث زیبایی شناسی سلیقه هنرمند و مخاطب وارد می شود. این یکی از ویژگی های هنر است که توانسته سبک های مختلفی را در خود پرورش دهد. من از جلد اثر شروع می کنم. تصویر خواننده و آهنگساز و یکی از تکنوازان روی آن است. بهتر بود تصوری تکنوازان دیگر هم باشد. در قطعه چهارم ملودی اصلی برداشتی از اثر استاد مشکاتیان است، بهتر بود نام ایشان آورده می شد. علیرضا خیابانی به عنوان شاعر معاصری که در این آلبوم شش قطعه دارد باید معرفی می شد. در قسمتی تقارن بین نفس و مکثی که بین واژگان گذاشته شده است رعایت نشده و بر معنای شعر اثر گذار بوده است. تک نوازی ها بسیار ماهرانه و زیبا بود. ملودی هوشمندانه ای برای قطعه اول انتخاب شده بود. حوزه کار آقای دهقان موسیقی ایرانی است اما این مسیر وقتی پیانو وارد می شود، گم می شود. بابت تلاش و زحماتی که در جهت موسیقی ایرانی کشیده شده است، تبریک می گویم.

مهیار علیزاده به عنوان آخرین نفر درباره اثر مشترک سالار عقیلی و گروه قمر گفت:

چندین سال است که با نوید دهقان آشنا هستم. او از جمله جوانانی است که در مسیر درست و سالم حرکت می کند و این بسیار ارزشمند است. او جزو انسان هایی نیست که بخواهد یک شبه به عرش برسد. سالار عقیلی خواننده کوک و خوش ریتمی است. ریتم شناسی مشکل بسیاری از خوانندگان است، اما سالار عقیلی این مشکل را ندارد. طراحی و دوزبانه بودن جلد اثر را دوست داشتم. در بعضی قسمت ها ارکستر بیش از حد صحبت می کند. اثر، اثری با کلام است و باید فرصت بیشتری در اختیار آواز قرار بگیرد. بیشترین تمرکز شما باید روی کلام باشد. طولانی بودن قطعات من را کمی اذیت می کرد. سه قطعه بسیار درخشان بود. اولین تصنیف در سی دی اول، تصنیف سوم و چهارم از سی دی دوم بسیار درخشان بود. شاید بهتر بود برای پیانو و آواز آلبوم مجزایی در نظر گرفته می شد.

داریوش پیرنیاکان در انتها اضافه کرد:

به نظر من جمله بندی آواز ایراد دارد. جواب آواز نباید طولانی شود. می توانید از ملودی خواننده استفاده کنید و یا خلاقیت هم نشان بدهید. در کل این زمینه اثر کمی ایراد داشت. جوانان امروز بسیار با تکنیک ساز می زنند اما از نظر جمله بندی و ریتم مشکل دارند. نباید ریتم تند و کند شود. می توانیم در جای درست تکنیک را نشان بدهیم. اگر جواب ها همخوانی شان را با خواننده از دست بدهند، به اثر لطمه وارد می شود.

کلیپ قطعه «دل ستان» به عنوان حسن ختام پخش شد. در انتها نوید دهقان درباره اثر تک نوازی تنبک فرهاد صفری توضیح داد:

«برمدار زمان» اثری است که برای آن زحمت بسیاری کشیده شده است. فرهاد صفری ساز های ابداعی زیادی داشته است که مورد توجه استادان قرار گرفته. زندگی همه ما هنرمندان صرف موسیقی شده است. فرهاد  صفری چهار سال برای این اثر زحمت کشیده است. شرکتی با انتشار آلبوم تک نوازی موافقت نمی کند. زیرا استقبال خوبی از چنین آثاری نمی شود. این اثر به شکل زیبایی منتشر شده است. امیدوارم شنیده شود. این آثار جز با حمایت منتشر نمی شوند. با خرید این آثار از شرکت ها حمایت و آن ها به انتشار این آثار ترغیب کنید.

هزاد رواقی ( تار)، حمید بهروزی‌نیا (تار)، علیرضا گرانفر (سنتور)، بابک غسالی ( عود)، شاهین صفایی(بم‌تار)، حسین محمد حسینی ( نی)، نسیم اربابی ( کمانچه)، سارا هستی(کمانچه)، نیلوفر شهبازی ( کمانچه آلتو)، مهزاد خردمند (کمانچه آلتو)، فرهاد صفری (تنبک و باژنگ ) و شهریار نظری ( دف و دایره) اعضای گروه «قمر» را تشکیل می دهند.

عکس هایی از این مراسم را در ادامه ببینید:منبع : اختصاصی نوای فارس